Cryptomunten hebben in ons land niet de status van wettig betaalmiddel, maar ze worden in de praktijk wel op deze manier gebruikt. Desondanks kunnen ze boekhoudkundig niet als valuta worden bestemd en dat heeft ook gevolgen voor hoe er boekhoudkundig mee dient te worden omgegaan. In het CBN-advies 2021/16 heeft de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) hieromtrent een aantal dingen toegelicht. De CBN geeft aan hoe de als betaalmiddel gebruikte cryptomunten dienen te worden gewaardeerd en te geboekt.

Digitale munten, maar geen liquide middelen

Cryptomunten zijn digitale “munten” die een op de blockchain gebaseerde technologie gebruiken en waarmee men zonder de tussenkomst van een centrale overheid of zonder centraal beheer betalingen kan uitvoeren. Het gaat om een vorm van autoregulering. De handel verloopt volledig via een peer-to-peernetwerk.

De CBN erkent dat het een voor de hand liggende keuze zou zijn om deze als betaalmiddel gebruikte cryptomunten onder de Liquide middelen te plaatsen, maar geeft aan dat dit niet is toegestaan. Dat komt omdat in de wet is opgenomen dat de Liquide middelen de tegoeden omvatten die op zicht bij kredietinstellingen zijn opgenomen, naast de kasmiddelen en de te incasseren vervallen waarden. Omdat cryptomunten volgens een peer-to-peernetwerk worden beheerd en een kredietinstelling hier niet in tussenkomt, kunnen ze niet als Liquide middelen worden beschouwd en geboekt.

Niet te boeken als geldbelegging

Daarnaast geeft de CBN aan dat de als betaalmiddel gebruikte cryptomunten niet als Geldbelegging kunnen worden beschouwd. Dat heeft volgens de CBN verschillende redenen. In de eerste plaats benadrukt het dat cryptomunten een heel volatiel karakter hebben en dat de beleggingsstatus ervan omstreden is. Ten tweede verwijst de wetgeving bij de zogeheten “overige beleggingen” naar vorderingen op kredietinstellingen en zoals eerder gezegd, is een kredietinstelling hier niet bij betrokken.

Op te nemen bij de overige vorderingen

Daarom oordeelt de CBN dat cryptomunten bij de Overige vorderingen op het actief moeten worden geboekt. Deze categorie geeft aan dat het geen vordering is op bijvoorbeeld een kredietinstelling. Bovendien past het ook bij het statuut als niet-wettig betaalmiddel: de individuele tegenpartij moet instemmen met de betaling in cryptomunten. Terwijl de betaling met de euro in principe de regel is, is een betaling in cryptomunten de uitzondering. Enkel als beide partijen het eens zijn dat een factuur in cryptomunten wordt voldaan, kan er op deze manier worden betaald. De CBN raadt aan om in de toelichting bij de jaarrekening te verduidelijken welk bedrag bij de Overige vorderingen op cryptomunten betrekking heeft.

Andere manieren om cryptomunten in de boekhouding te verwerken

Het gaat in het bovenstaande geval om cryptomunten die als betaalmiddel worden aangewend, bijvoorbeeld omdat vennootschap A producten verkoopt aan vennootschap B en beide vennootschappen afspreken om met cryptomunten de factuur te betalen.

Het kan echter dat cryptomunten op andere manieren worden aangewend. Zo kan een onderneming zelf cryptomunten creëren en deze munt gebruiken om interne transacties binnen de groep te betalen. Dan is de cryptomunt op te nemen onder de rubriek ‘Vorderingen en Schulden’.

Maar als een onderneming actief is in de aan- en doorverkoop van cryptomunten, bijvoorbeeld omdat het gaat om een tradingplatform, dan is de munt eigenlijk een voorraad.