Als vennootschap hebben de betaalde directe belastingen invloed op de balans. Daarom moeten ze ook correct worden verwerkt. Dit vergt een ingewikkelde denkoefening omdat er rekening moet worden gehouden met de voorafbetalingen, een eventuele belastingvermeerdering, eindejaarsverrichtingen en mogelijke regularisaties. Hieronder lichten we de eenvoudige verwerking toe, waarbij we wel rekening houden met belastingvermeerderingen maar niet met de gevolgen van eventuele regularisaties of met financieringsmogelijkheden.

Hoe verloopt de administratie van de directe belastingen?

Zowel zelfstandigen als vennootschappen moeten regelmatig voorafbetalingen doen. Het vooraf te betalen bedrag is gebaseerd op de schatting van de te betalen inkomstenbelasting van het lopende boekjaar. Nadien volgt er een afrekening waarbij de zelfstandige een terugbetaling ontvangt of een bijbetaling moet doen. Het bedrag van de gestorte voorafbetalingen moet niet identiek zijn, waardoor het mogelijk is om in de loop van het boekjaar (wanneer men steeds meer zicht heeft op het uiteindelijk resultaat) bij kan sturen. Op de verschuldigde belasting kan er soms een bonificatie of belastingvermindering worden toegepast (zelfstandigen), maar indien men te weinig voorafbetalingen deed kan er ook een belastingvermeerdering volgen (zelfstandigen en vennootschappen).

Bonificatie

Wanneer een zelfstandige voldoende voorafbetalingen heeft gedaan, heeft hij recht op een bonificatie. Dit is een belastingvermindering. Om recht te hebben op de bonificatie moet de zelfstandige 106% van de verschuldigde belasting voorafbetaald hebben. Deze grens wordt berekend op basis van de globale belasting minus de bedrijfsvoorheffing en verrekenbare bestanddelen zoals belastingkredieten.

Voor de berekening van de bonificatie houdt men rekening met het moment waarop de voorafbetaling werd gedaan. De eerste voorafbetaling weegt daarbij zwaarder door dan de laatste voorafbetaling:

  • Voorafbetaling eerste kwartaal x 1,5%
  • Voorafbetaling tweede kwartaal x 1,25%
  • Voorafbetaling derde kwartaal x 1%
  • Voorafbetaling vierde kwartaal x 0,75%

Belastingvermeerdering

Zowel zelfstandigen (natuurlijke personen) als vennootschappen kunnen onderworpen zijn aan een belastingvermeerdering indien ze onvoldoende voorafbetalingen deden. Ten aanzien van kleine vennootschappen geldt er wel een uitzondering gedurende de eerste drie boekjaren vanaf de oprichting, omdat het voor hen vaak onmogelijk is om een goed zicht te hebben op de te verwachten opbrengsten van de eerste boekjaren. Het tarief van de belastingvermeerdering wordt toegepast op 102% van de verschuldigde belasting en wordt opnieuw opgesplitst naar het moment waarop de voorafbetaling werd verricht. Bovendien is het tarief voor vennootschappen hoger dan voor zelfstandigen:

Zelfstandigen Vennootschappen
Eerste kwartaal 3% 9%
Tweede kwartaal 2,5% 7,5%
Derde kwartaal 2% 6%
Vierde kwartaal 1,5% 4,5%

Voor zelfstandigen geldt ten slotte een extra uitzondering: indien het bedrag van de vermeerdering kleiner is dan 0,5% van de grondslag of kleiner is dan 80 euro, wordt er geen belastingvermeerdering toegepast.

Hoe verwerk ik voorafbetalingen in mijn boekhouding?

Stel bijvoorbeeld dat een vennootschap elk kwartaal 2.000 euro voorafbetalingen doet. In het laatste kwartaal stuur je echter bij en stort je 3.500 euro. Voor de eerste drie kwartalen voer je volgende boeking uit:

6700 Verschuldigde of gestorte belastingen en voorheffingen 2.000
550.0 Kredietinstellingen 2.000

 

Voor het vierde kwartaal voer je ten slotte volgende boeking uit:

6700 Verschuldigde of gestorte belastingen en voorheffingen 3.500
550.0 Kredietinstellingen 3.500

 

Hoe verwerk ik dit op het einde van het boekjaar?

Bij de eindberekening op het einde van het boekjaar kunnen er zich twee situaties voordoen. Enerzijds kan het gebeuren dat je te veel betaalde, waarna je recht hebt op een terugbetaling. Anderzijds kan het ook dat je te weinig betaalde en dat er een belastingvermeerdering van toepassing is.

Je betaalde te veel

Indien bij de eindeberekening blijkt dat je te veel betaalde, moet je het verschil op het actief van de balans inschrijven als een geraamde toekomstige vordering (geraamde belastingen). Stel bijvoorbeeld dat je 9.500 euro voorafbetalingen deed, maar de geraamde verschuldigde belasting slechts 8.000 euro bedraagt. In dit geval wordt er geen belastingvermeerdering toegepast. Het verschil van 1.500 euro (er wordt voor de vennootschap geen bonificatie toegepast) verwerk je op volgende manier in je boekhouding:

4121 Terug te vorderen Belgische winstbelastingen 1.500
6701 Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen 1.500

Opgelet: In bovenstaand geval is er geen belastingvermeerdering van toepassing. Omdat hiervoor een grens van 102% geldt is een belastingvermeerdering toch mogelijk wanneer je in theorie teveel betaalde. Meer nog: omdat in dit geval de eerste kwartaalvoorschotten beperkt waren en er pas in het laatste kwartaal een bijsturing gebeurde, kan de belastingvermeerdering zelfs vrij hoog oplopen. In bovenstaand geval waarbij de voorafbetalingen ruimschoots voldoende waren, werd er geen rekening gehouden met zo’n belastingvermeerdering. Hieronder wel.

Je betaalde te weinig

Stel in dit geval dat je voor 9.500 euro voorafbetalingen deed. De verschuldigde belasting bedroeg echter 9.750 euro. Het verschil van 250 euro moet je in je boekhouding verwerken. Daarnaast moet je er rekening mee houden dat er ook een belastingvermeerdering van toepassing zal zijn. Op basis van de verrichte voorafbetalingen bedraagt deze belastingvermeerdering € 50,63. Het verschil loopt met andere woorden op tot € 300,63.

6702 Geraamde belastingen 300,63
4500 Geraamd bedrag der Belgische winstbelastingen 300,63

In dit geval wordt het bedrag van 300,63 euro verwerkt als winstbelasting. Dit wordt op het passief van de balans als geraamde toekomstige schuld aangegeven.