Hoe boek ik een participatie in een andere onderneming?

Een vennootschap kan ook in andere vennootschappen participeren, bijvoorbeeld door aandelen aan te schaffen. Een vennootschap kan hiervoor verschillende beweegredenen hebben. De participatie kan louter het gevolg zijn van een belegging, maar het kan ook de bedoeling zijn om een duurzame band te creëren met een andere vennootschap. Het is echter niet het achterliggend doel dat de boekhoudkundige verwerking van de participatie bepaalt, maar wel het aandeel in de maatschappelijke rechten van de vennootschap. Enkel wanneer de aankoop voldoende maatschappelijke rechten vertegenwoordigt, spreken we van een participatie.

Investering als belegging

Wanneer het louter gaat om een beleggingsdoel en niet om het verwerven van een duurzame band met de andere onderneming, moet je de investering niet als een participatie verwerken. Het volstaat in dit geval om de rekening 51 Aandelen te gebruiken, te boeken aan de aanschaffingswaarde.

Participatie in een andere onderneming

Boekhoudkundig spreken we van een participatie wanneer een vennootschap meer dan 10% van de maatschappelijke rechten van een andere vennootschap bezit. In dat geval moet je het boekhoudkundig als een participatie verwerken. Wanneer je daarentegen het tegenbewijs kan leveren en alsnog kan bewijzen dat het louter gaat om de verwerving van financiële opbrengsten (dividenden of meerwaarde bij verkoop), is er een andere verwerking mogelijk. Een participatie die in 10% (of meer) van de maatschappelijke rechten resulteert (maar ≤ 50%), boek je als volgt:

Wanneer het daarentegen gaat om de aankoop van aandelen waarmee wel het doel bestaat om een duurzame band te vestigen (dus niet louter een beleggingsdoelstelling), maar waarbij anderzijds het niet om een feitelijke participatie gaat (< 10% van de maatschappelijke rechten), gebruik je de rekening 2840 Andere aandelen:

Verbonden ondernemingen

Wanneer de verworven maatschappelijke rechten echter meer dan 50% van de maatschappelijke rechten van de andere onderneming vertegenwoordigen, wordt de andere vennootschap een filiaal van de eigen moedervennootschap. De eigen vennootschap kan het reilen en zeilen van haar filiaal volwaardig sturen. Daarom spreken we van verbonden ondernemingen. Dergelijke verbonden ondernemingen worden niet geboekt op de rekening 2820, maar op de rekening 2800 Deelnemingen in verbonden ondernemingen:

Boeken aan aanschaffingswaarde

De aandelen worden steeds geboekt aan de aanschaffingswaarde, ongeacht of het nu gaat om beursgenoteerde aandelen of niet. Dat is ook het geval indien de inkoopprijs hoger of lager ligt dan de boekhoudkundige waarde van de aandelen.

Voorbeeld boeken van een participatie in een andere onderneming

Je koopt 1.000 aandelen in een andere onderneming aan een eenheidsprijs van 26 euro per aandeel. Zij vertegenwoordigen 8% van de maatschappelijke rechten en hebben een boekhoudkundige waarde van 25 euro. Je boekt dit als volgt:

Stel nu dat deze aandelen niet 8% maar 16% van de maatschappelijke rechten vertegenwoordigen:

Wanneer ze ten slotte 51% van de maatschappelijke rechten vertegenwoordigen: