Inkomsten uit auteursrechten genieten een bijzonder gunstig fiscaal regime. In de praktijk hoef je er immers slechts 7,5% roerende voorheffing op te betalen. Ook socialezekerheidsbijdragen hoef je niet te vrezen. De keerzijde van de medaille is dan weer dat er strikte criteria gelden waaraan moet zijn voldaan. En ook op administratief vlak brengt dat verregaande verplichtingen met zich mee. Hieronder herhaal ik de basisprincipes om vervolgens aandacht te hebben voor de boekhoudkundige verwerking.

Inkomsten uit de cessie of de concessie van auteursrechten

Opdat het fiscaal vriendelijk regime van toepassing zou zijn, moet er voldaan zijn aan een aantal gestelde voorwaarden. Zo moet het gaan om een cessie of een concessie van auteursrechten, naburige rechten of wettelijke licenties. Maar er zijn ook administratieve en juridische verplichtingen.

Cessie of concessie

Het fiscaal gunstig regime is van toepassing op de cessie of de concessie van auteursrechten. De auteursrechten moeten met andere woorden worden verkocht (cessie) of er moet sprake zijn van een gebruiksrecht (concessie).

Auteursrechten, naburige rechten of wettelijke licenties

Hiernaast moet de cessie of de concessie betrekking hebben op auteursrechten, naburige rechten of wettelijke licenties.

  • Auteursrechten: Rechten die verbonden zijn aan de exploitatie van auteursrechtelijk beschermde werken zoals letterkundige werken, kunstwerken of muzikale stukken. Het moet het gevolg zijn van artistieke of intellectuele inspanningen van de maker en het moet de persoonlijke stempel van de auteur dragen. Zelfs lessen, redevoeringen en websites kunnen auteursrechtelijk beschermde werken zijn.
  • Naburige rechten: Vergoedingen die men aan uitvoerende kunstenaars, acteurs of muzikanten overmaakt. Denk bijvoorbeeld aan een toneelgezelschap dat een internationaal bekend toneelstuk opvoert. De originele schrijvers van dat toneelstuk zullen dan mogen rekenen op een auteursrecht, maar het uitvoerend gezelschap zal eveneens een vergoeding op basis van de naburige rechten ontvangen.
  • Wettelijke licenties: Collectieve vergoedingssystemen voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken, kopieën of publieke mededelingen zonder de toestemming van de rechthebbende. Denk bijvoorbeeld aan het openbaar leenrecht of aan reprografieën.

Verregaande administratieve verplichtingen

Op de klant rusten verregaande administratieve verplichtingen. Zo moet de klant de roerende voorheffing berekenen, inhouden en doorstorten. Dit moet de klant bovendien tijdig doen, om sancties te voorkomen. Hiernaast moet de klant een fiche 281.45 opstellen waarop de betaalde auteursrechten en de ingehouden roerende voorheffing opgenomen zijn.

Het is net door deze verregaande verplichtingen dat het fiscaal gunstig regime zelden wordt toegepast. Er is immers niemand die zijn klanten met zo’n verregaande administratieve ballast wil opzadelen. Daarom wordt het vooral gebruikt door vennootschappen die de auteursrechten van de zaakvoerder in cessie nemen, om vervolgens een concessie aan de klant toe te kennen. Hier is het de vennootschap die de administratieve verplichtingen draagt: de klant merkt er niks van.

Voor een eenmanszaak is dat uiteraard geen oplossing. Wel kan er dan beroep worden gedaan op een tussenpersoon die dezelfde rol inneemt van de hierboven aangehaalde vennootschap. Dit kan een andere zelfstandige of een vennootschap zijn. Vaak maakt men gebruik van de facturatietool Creative Shelter, waarbij de achterliggende vennootschap in feite als tussenpersoon fungeert.

Contractuele verplichtingen

De Dienst Voorafgaande Beslissingen heeft al verschillende keren meegegeven dat er een vermoeden is dat de overdracht van auteursrechten “kosteloos” is. In dat geval is er nog steeds sprake van beroepsinkomsten. Dit vermoeden valt eenvoudig te weerleggen door een schriftelijke overeenkomst op te stellen waarin men duidelijk maakt welk deel van de vergoeding betrekking heeft op het beroepsinkomen en welk deel op de auteursrechten. Ook hier zou je in principe met elke klant zo’n overeenkomst af moeten sluiten, tenzij je natuurlijk rekent op de eerder aangehaalde tussenpersoon…

Fiscaal gunstig inkomsten uit auteursrechten halen

In de inkomstenbelasting lopen de tarieven al snel op tot 50%. De belasting op roerende inkomsten is daarentegen fiscaal vriendelijker. En dat tonen ook onderstaande cijfers aan.

Roerend inkomen

Inkomsten uit de cessie of de concessie van auteursrechten, zijn een roerend inkomen. Hierbij is vooral de eerste schijf van €61.200,- (aanslagjaar 2020) belangrijk: dit is het maximumbedrag dat automatisch als roerend inkomen wordt aanzien. Je moet met andere woorden niet bewijzen dat het niet om beroepsinkomsten gaat. Van zodra je meer dan €61.200,- auteursrechten incasseert, moet men in concreto nagaan of er sprake is van een beroepsmatig of van een roerend inkomen. De schriftelijke overeenkomst blijft in elk geval verplicht.

Overigens kan men zelden de volledige factuur als roerend inkomen bestempelen. Indien je voor een klant een schilderij maakt, zal je enerzijds werkprestaties verrichten en anderzijds een vergoeding voor jouw auteursrechten opstrijken. In de praktijk zal je dus nog steeds een opdeling moeten maken tussen beroepsinkomsten enerzijds en auteursrechten anderzijds. De fiscus lijkt een opdeling van 50%/50% te aanvaarden.

Indien je als zaakvoerder of werknemer auteursrechten opstrijkt, gelden er bovendien nog heel wat andere beperkingen. Hier lijkt de Rulingdienst akkoord te gaan met 10 tot 15% van de netto-omzet van de vennootschap, hoewel dat ook kan oplopen tot 50%.

Kosten

Uiteraard kan je nog steeds jouw kosten inbrengen. Hiervoor kan je zelf jouw werkelijke kosten aantonen en ze fiscaal van de opbrengsten aftrekken. Echter kan je ook opteren voor het forfaitair kostenregime:

  • Eerste schijf tot €16.320,-: forfaitaire kost 50%;
  • Tweede schijf van €16.320,- tot €32.640,-: forfaitaire kost 25%;
  • Derde schijf vanaf: €32.640,-: forfaitaire kost 0%.

Uiteraard opteer je voor de fiscaal gunstigste methode.

Belastingtarief

Roerende inkomsten worden belast aan een vast tarief van 15%. Er is geen sprake van een getrapt systeem. Mits toepassing van het forfaitair kostenregime kan het belastingtarief netto dalen tot 7,5% op de eerste schijf of 11,25% op de tweede schijf.

Hoe boek je de inkomsten uit auteursrechten?

De exacte verwerking van de inkomsten uit auteursrechten is afhankelijk van de concrete situatie. Bij een eenmanszaak (enkelvoudige boekhouding) zal de concrete verwerking er nu eenmaal anders uitzien dan bij een vennootschap die rechtstreeks een en ander afhandelt voor de zaakvoerder (dubbel boekhouden).

Inkomsten uit auteursrechten boeken bij eenmanszaak (enkelvoudig boekhouden)

Neem bijvoorbeeld een factuur van €500,- excl. btw voor het schrijven van teksten door een copywriter. In de eerste plaats zal er een opsplitsing worden gemaakt tussen het beroepsinkomen en de inkomsten uit de cessie of de concessie van de auteursrechten. Stel dat dit 50% bedraagt en we opteren voor het forfaitair kostenregime (50%), dan bekomen we het volgend overzicht:

  • Beroepsinkomsten excl. btw: €250,-
  • Vergoeding auteursrechten excl. btw: €250,-
  • 21% btw op beroepsinkomsten (€250,-): €52,50
  • 6% btw op vergoeding auteursrechten (€250,-): €15,-
  • 7,5% door te storten roerende voorheffing op auteursrecht (€250,-): €18,75

De klant of de tussenpersoon ontvangt met andere woorden een factuur van €567,50 incl. btw waarvan €18,75 door te storten is aan de Schatkist en €548,75 incl. btw aan jou moet worden overgemaakt. In de praktijk moet enkel het bedrag van €250,- in jouw boekhouding als beroepsinkomen worden aangegeven. Echter zijn er wel een aantal gevolgen voor de btw-administratie. Dit verwerk je als volgt in jouw btw-aangifte:

  • Rooster [01] handelingen onderworpen aan de belasting van 6%: €250,- (de vergoeding auteursrechten excl. btw)
  • Rooster [03] handelingen onderworpen aan de belasting van 21%: €250,- (de beroepsinkomsten excl. btw)
  • Rooster [54] verschuldigde btw op de omzet in vakken 00, 01, 02 en 03: €67,50 (totaal van de door te storten btw: €52,50 + €15,-) .

Indien je onderhevig bent aan de btw-vrijstellingsregeling moet ook op het auteursrechtelijk deel geen btw worden ingehouden.

Inkomsten uit auteursrechten boeken bij vennootschap

Ook de vennootschap kan een vergoeding voor auteursrechten opstrijken. Hiernaast kan het een vergoeding aan zaakvoerders of werknemers toekennen. Volgende rekeningen worden hierbij toegepast, in samenhang met de klassieke (personeels)administratie:

  • 613410 Auteursrechten (Kosten): Toekenning van vergoedingen voor auteursrechten (tegenboeking op 4xxxxx);
  • 746100 Auteursrechten (Opbrengsten): Vorderingen voor auteursrechten (tegenboeking op 416000 Diverse vorderingen)
  • 453100 Roerende Voorheffing (Vorderingen en schulden op ten hoogste een jaar).

Het belang van een goed boekhoudprogramma

De meeste programma’s voor dubbel boekhouden hebben geen probleem met de verwerking van de kosten of opbrengsten uit auteursrechten. Bij een boekhoudprogramma voor enkelvoudig boekhouden is dat zelden het geval. Dit omdat het boekhoudprogramma de auteursrechtelijke inkomsten uit de aan te geven omzet moet filteren maar het gelijktijdig wel moet verwerken in functie van de btw-administratie. Het is dan ook belangrijk dat het boekhoudprogramma overweg kan met een manuele btw-input, opdat je zelf de noodzakelijke roosters in kan vullen. Via ons overzicht met boekhoudprogramma’s vind je in een handomdraai een boekhoudprogramma dat geen moeilijkheden heeft met de verwerking van auteursrechten. Gelukkig maar, want zo kan je wel heel veel besparen.