Vrijwel iedere onderneming produceert afval. Dit afval wordt dan opgehaald en daarvoor betaalt de onderneming facturen. Toch kunnen er zich allerlei bijzondere situaties voordoen, bijvoorbeeld wanneer afval van dit boekjaar nog niet is opgehaald op het einde van het boekjaar. Hieronder bespreken we onder meer deze situatie. Bovendien hebben we het ook over de boekhoudkundige verwerking door het afvalverwerkingsbedrijf.

Boekhoudkundige verwerking van afval door afvalproducerende bedrijven

Wat de boekhoudkundige verwerking betreft, moet de vraag worden gesteld of de onderneming al dan niet zelf het afval verwerkt.

Indien dat het geval is, moeten de verwerkingskosten gewoon op hun respectieve kostenrekeningen worden geboekt. Voor afval dat op het einde van het boekjaar nog niet is verwerkt, moet er een provisie worden opgenomen om de verwerkingskosten van het volgende boekjaar of de volgende boekjaren te dekken.

Veel ondernemingen besteden daarentegen hun afval uit aan derden. In dat geval is de afvalverwerking door derden een dienst die alzo wordt gefactureerd en die wordt geboekt onder de rekening 61 Diensten en diverse goederen. Ook hier geldt dat er eventueel een provisie moet voorzien worden voor het bedrijfsafval dat op het einde van het boekjaar nog niet is opgehaald.

Boekhoudkundige verwerking van afval door een afvalverwerkingsbedrijf

Het afvalverwerkingsbedrijf zal facturen naar zijn klanten sturen. Deze facturen worden zoals klassiek verwerkt onder de rubriek 70 Verkopen en dienstprestaties. Soms zal het bedrijf facturen ontvangen van andere bedrijven, bijvoorbeeld om er het afval te lozen. Deze facturen worden eveneens op een van de rekeningen van 61 Diensten en diverse goederen ondergebracht. Verder zijn er verschillende situaties te onderscheiden.

In de praktijk zal het afvalverwerkingsbedrijf vaak het afval eerst stockeren voor verdere verwerking, bijvoorbeeld om het eerst samen te persen of verder te sorteren. Hierdoor kan het afval op het einde van het boekjaar deel uitmaken van de inventaris. Dit wordt meestal niet geboekt als een voorraad (in bewerking), maar als een niet-gerealiseerde opbrengst. Deze niet-gerealiseerde opbrengst wordt dan ook overgedragen naar het volgende boekjaar.

Wat de verwerking van het afval betreft, kunnen we echter ook een aantal andere situaties onderscheiden waarbij het afval op een andere manier moet worden verwerkt. Zo kan de onderneming:

  • Het afval vernietigen: kosten worden geboekt op de desbetreffende kostenrekeningen.
  • Het afval wordt in de productiecyclus van het afvalverwerkingsbedrijf gebruikt (bv. verbranding in het kader van verwarming): de kosten die nodig zijn om het afval te verwerken of te verbranden, worden als bedrijfskosten geboekt. Het afval wordt verder als voorraad behandeld, wat gevolgen heeft voor het einde van het boekjaar.
  • Het afval wordt gerecycled en verkocht: de verwerkingskosten en de opbrengsten worden op de klassieke manier geboekt, terwijl het afval eveneens als voorraad wordt behandeld.

Daarnaast zal een afvalverwerkingsbedrijf vrijwel altijd gevolgen hebben voor het plaatselijke milieu, waardoor er op lange termijn sprake zal zijn van saneringskosten. Dat is met name het geval wanneer het afvalverwerkingsbedrijf gevestigd is op de terreinen van derden. Hiervoor moet dan een voorziening worden aangelegd. Wanneer de saneringskosten betrekking hebben op eigen gronden, is dat ook het geval. Dan moet er ook rekening worden gehouden met een eventuele waardevermindering van het terrein.

Ten slotte wijzen we op de aanschrijving nr. 88 van 15 december 1970. Op basis hiervan kan de btw van recuperatiestoffen en recuperatieproducten in sommige gevallen vrijgesteld zijn. Het toepassingsgebied is wel beperkt. Het gaat bijvoorbeeld om schroot van onedele metalen, glasscherven, ruwe konijnenvellen en slakken. Informeer bij de btw-administratie voor de exacte btw-gevolgen.