Tip: met 2 klikken een afschrijving volledig automatisch verwerkt in uw boekhouding? Ontdek Silvasoft! All-in en betaalbare bedrijfssoftware voor Belgische zelfstandigen. 30 dagen gratis proberen.

Wanneer een onderneming uitrustingsgoederen gebruikt, treedt er technische slijtage op. Bij het gebruik van investeringsgoederen gaat het dan weer om economische slijtage. Deze waardedalingen worden door middel van afschrijvingen in de boekhouding verwerkt, waarbij de afschrijvingen in de bedrijfskosten worden ingelijfd en de winst afneemt.

Hoe investeringsgoederen afschrijven?

Het afschrijven van investeringsgoederen is verplicht. Enerzijds is het dus niet toegestaan om het meteen als kost in te boeken, maar anderzijds is het ook niet toegestaan om het niet af te schrijven. Niet-afschrijven zou per slot van rekening de vervalsing van de vermogenstoestand van een onderneming inhouden.

Regels bij afschrijven

Sinds aanslagjaar 2021 moet je bij het afschrijven rekening houden met volgende regels:

  • Afschrijvingen moeten steeds pro rata temporis gebeuren;
  • Afschrijvingen mogen enkel nog lineair gebeuren;
  • Voor bijkomende kosten heb je de keuze om ze in één keer in mindering te brengen of om ze mee af te schrijven. Indien ze mee worden afgeschreven, moeten ze hetzelfde afschrijvingsritme als de investering volgen;
  • De af te schrijven waarde bestaat uit de (te herwaarderen) aanschafprijs en de kosten van verwerving;
  • Er wordt afgeschreven tot een restwaarde die de minimale verkoopwaarde op het eind van de levensduur vertegenwoordigt;
  • De afschrijvingsperiode volgt de waarschijnlijke nuttigheids- of gebruiksduur. Gemotiveerde afwijkingen zijn mogelijk, maar in principe gaat men uit van volgende cijfers:
    • Kantoren en gebouwen: 33 jaar
    • Nijverheidsgebouwen: 20 jaar
    • Meubilair, machines en materieel: 10 jaar
    • Goodwill: 5 jaar
    • Rollend materieel: 4 – 5 jaar
    • Klein materieel en computermateriaal: 3 jaar
    • Oprichtingskosten: 1 jaar of 5 jaar
  • De afschrijvingsperiode kan niet langer zijn dan de periode van beroepswerkzaamheden. Bij stopzetting van de beroepswerkzaamheden, lopen de afschrijvingen definitief af.

Voorbeeld afschrijven in boekhouding

Stel dat een machine op 1 februari 2020 wordt aangekocht voor 55.000 euro, waarbij we uitgaan van een voorziene gebruiksduur van acht jaar. Daarnaast gaan we uit van een restwaarde van 7.500 euro. Sinds dit aanslagjaar zijn we verplicht om lineair en pro rata temporis af te schrijven. Hierdoor bekomen we volgende afschrijvingstabel:

Afschrijvingstabel
Jaar Termijn Jaarlijkse
afschrijving
Cumulatief
afgeschreven
Nog af te
schrijven
Boekwaarde
2020 1 € 5 449,49 € 5 449,49 € 42 050,51 € 49 550,51
2021 2 € 5 937,50 € 11 386,99 € 36 113,01 € 43 613,01
2022 3 € 5 937,50 € 17 324,49 € 30 175,51 € 37 675,51
2023 4 € 5 937,50 € 23 261,99 € 24 238,01 € 31 738,01
2024 5 € 5 937,50 € 29 199,49 € 18 300,51 € 25 800,51
2025 6 € 5 937,50 € 35 136,99 € 12 363,01 € 19 863,01
2026 7 € 5 937,50 € 41 074,49 € 6 425,51 € 13 925,51
2027 8 € 5 937,50 € 47 011,99 € 488,01 € 7 988,01
2028 9 € 488,01 € 47 500,00 € 0,00 € 7 500,00

 

Op het moment van de aankoop van de machine boeken we de aankoop en maken we gebruik van een btw-tussenrekening:

23000 Installaties, machines en uitrusting 55.000
499XX Terugvorderbare btw op aankopen 11.550
44000 Leveranciers 66.550

 

Op het einde van het eerste boekjaar boeken we de aangroei van de kosten en de samenstelling van een afschrijvingsreserve:

6302 Afschrijvingen op materiële vaste activa 5.449,49
23.09 Geboekte afschrijvingen op machines 5.449,49

 

Vanaf het tweede boekjaar zal de jaarlijkse afschrijving steeds identiek zijn, behoudens de laatste afschrijving in 2028:

6302 Afschrijvingen op materiële vaste activa 5.937,50
23.09 Geboekte afschrijvingen op machines 5.937,50

 

De manier waarop we het vast actief uit de boekhouding schrijven (in 2028 of eerder), is afhankelijk van een aantal factoren. Dit zal anders zijn naarmate het actief in de onderneming blijft, verloren gaat, wordt geruild of wordt verkocht met een meerwaarde of minderwaarde. Deze situaties behoeven met andere woorden een aparte en diepgaandere uiteenzetting.