De overheid heeft er baat bij dat het goed gaat met de bedrijven in ons land. Bedrijven zorgen namelijk voor inkomsten en voor werkgelegenheid. Daarom steekt de overheid bedrijven soms een handje toe door middel van kapitaalsubsidies die hen helpen om bijvoorbeeld een machine aan te schaffen. Dergelijke kapitaalsubsidies die van de overheid zijn ontvangen, zijn in principe niet vrijgesteld van belastingen en dit zorgt voor een bijzondere boekhoudkundige verwerking.

Belasting op ontvangen kapitaalsubsidies

Bij dergelijke kapitaalsubsidies zal het eigen vermogen van de onderneming door de subsidie toenemen. De kapitaalsubsidie wordt, parallel met de afschrijvingen van het materieel vast actief waarvoor het werd toegekend, stapsgewijs in het resultaat gebracht. Omdat de subsidie in het resultaat wordt gebracht zal het, natuurlijk op voorwaarde dat er geen fiscaal verlies is gemaakt, ook gewoon belastbaar zijn. In de praktijk recupereert de overheid dus een deel van haar eigen subsidie door ze later opnieuw te belasten. Het voordeel schuilt hierbij dat het gaat om een uitgestelde belasting, net omdat het parallel met de afschrijvingen wordt verwerkt.

Dit deel van de subsidie is in ieder geval geen schuld volgens de strikte betekenis van het woord, maar het is ook geen eigen vermogen omdat het later via de belastingen terug te betalen is. Daarom wordt deze uitgestelde belasting onder een eigen rubriek, vergelijkbaar met de voorzieningen, ondergebracht.

De subsidie wordt op de rekening 15 Kapitaalsubsidies geboekt. De uitgestelde belasting boeken we op de rekening 1680 Uitgestelde belastingen op kapitaalsubsidies. Ze worden in het resultaat opgenomen conform het afschrijvingsplan van het vast actief waarop de kapitaalsubsidie betrekking heeft. Volgens advies 165/1 moet de uitgestelde belasting gewaardeerd worden tegen het normale bedrag van de belasting op de subsidie als deze niet zou zijn uitgesteld.

Sommige subsidies zijn vrijgesteld van belastingen

Hierop bestaat enkel een uitzondering wanneer een kapitaalsubsidie fiscaal is vrijgesteld. Op het moment van schrijven bestaan zo’n uitzonderingen enkel voor bepaalde gewestelijke subsidies. Het gaat onder meer om de VOP (Vlaamse Ondersteuningspremie) voor werknemers, de VOP voor zelfstandigen en de aanwervingsincentive voor langdurige werkzoekenden. Ook bijvoorbeeld de tijdelijke Strategische Transformatiesteun COVID-19 is vrijgesteld. Op de website van het VLAIO (Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen) is een overzicht te vinden van alle subsidies die van belastingen worden vrijgesteld.

Boekhoudkundige verwerking van kapitaalsubsidies

We nemen als voorbeeld aan dat een onderneming een machine koopt voor 100.000 euro (excl. btw). Deze machine wordt echter voor 15% gesubsidieerd. Deze subsidie is niet vrijgesteld van belastingen. Bij de aankoop boeken we gewoon:

230 Installaties, machines en uitrusting (aanschaffingswaarde) 100.000
494 Aftrekbare btw 21.000
440 Leveranciers 121.000

De subsidie bedraagt 15% van 100.000 euro of 15.000 euro. Op het moment dat deze subsidie wordt toegekend, leggen we ook de voorziening voor de uitgestelde belastingen aan:

416 Diverse vorderingen 15.000
15 Kapitaalsubsidies 11.250
1680 Uitgestelde belastingen op kapitaalsubsidies 3.750

Op het einde van het boekjaar schrijven we de verworven machine af:

6302 Afschrijvingen op materiële vaste activa 10.000
239 Installaties, machines en uitrusting: afschrijvingen 10.000

De boekhoudkundige verwerking van de kapitaalsubsidie moet gelijke tred houden met de afschrijvingen op het materieel vast activum waarop het betrekking heeft (afschrijven aan 10%):

15 Kapitaalsubsidies 1.125
1680 Uitgestelde belastingen op kapitaalsubsidies 375
753 Kapitaal- en intrestsubsidies 1.125
780 Onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen 375

Ten slotte kan natuurlijk blijken dat het bedrag van de uitgestelde belastingen verschilt van de te verwachten realiteit, bijvoorbeeld omdat men ineens recht heeft op het verlaagd tarief of dit recht niet verliest. Dit verwerkt men gewoon door een deel van de uitgestelde belastingen aan de kapitaalsubsidierekening toe te wijzen of omgekeerd. Bijvoorbeeld:

1680 Uitgestelde belastingen op kapitaalsubsidies 750
15 Kapitaalsubsidies 750