Sinds november 2022 is het voor werknemers mogelijk om vijf dagen per jaar zorgverlof op te nemen. De basis voor dit zorgverlof is gelegd in een Europese richtlijn. Deze richtlijn schreef een aantal minimumvoorschriften voor om een betere balans tussen werk en privé te vinden. Op veel punten voldeed de Belgische wetgeving al aan de Europese minimumvoorschriften, maar toch waren er nog een aantal wetswijzigingen nodig. De wet van 7 oktober 2022 voerde dit door en introduceerde het zorgverlof. Deze wet trad op 10 november 2022 in werking.

Wat is het zorgverlof voor werknemers?

Het nieuwe zorgverlof bestaat naast de thematische verloven die al eerder bestonden, zoals het verlof voor palliatieve verzorging en het mantelzorgverlof. Het nieuwe zorgverlof geeft werknemers het recht om per kalenderjaar tot vijf dagen van het werk afwezig te zijn voor de persoonlijke zorg of steun aan een gezins- of familielid (tot de bloedverwanten in de eerste graad) dat om een ernstige medische reden behoefte heeft aan aanzienlijke steun of zorg. Dit mogen vijf opeenvolgende werkdagen zijn, maar dat is niet verplicht. Uiteraard hoeft de werknemer ook niet alle vijf de dagen op te nemen.

Het is een arts die oordeelt of er al dan niet aanzienlijke zorg of steun nodig is. Het maakt niet uit of dit het gevolg is van een ziekte of een ongeval. De benodigde zorg of steun gaat niet alleen om daadwerkelijke verzorging, maar het gaat bijvoorbeeld ook om sociale, emotionele of familiale bijstand.

Minder dagen verlof om dwingende redenen

Momenteel is het zo dat werknemers al verlof kunnen nemen wegens dwingende redenen. Het verlof om dwingende redenen is beperkt tot tien dagen per jaar. Er moet ook sprake zijn van een onvoorzienbare, los van het werk staande gebeurtenis die de noodzakelijke en dringende tussenkomst van de werknemer vereist. Denk bijvoorbeeld aan een woningbrand of aan een ziek kind dat van school moet worden gehaald. Het nieuwe zorgverlof wordt in rekening gebracht bij het aantal dagen verlof om dwingende redenen. Wie dus vijf dagen zorgverlof opneemt, kan nog maar vijf dagen verlof om dwingende redenen opnemen.

Wel is het zorgverlof een betaald verlof, het verlof om dwingende redenen is dat in principe niet. Op dat laatste bestaan er wel uitzonderingen, bijvoorbeeld als dit een cao is opgenomen. Voor de werknemer is het nieuwe zorgverlof over het algemeen dus interessanter dan het verlof om dwingende redenen.

Wie kan het zorgverlof opnemen?

Elke werknemer uit de privésector kan het nieuwe zorgverlof opnemen, ongeacht de sector waarin hij werkt of de anciënniteit die is opgebouwd. Wel moet de werkgever vooraf op de hoogte worden gebracht en moet er zo snel mogelijk een medisch attest worden voorgelegd. In principe zal de werknemer door de RVA worden uitbetaald. Tijdens het opnemen van dit zorgverlof geniet de werknemer van ontslagbescherming. Deze bescherming gaat in op het moment van de kennisgeving en eindigt een maand na het einde van het opnemen van het verlof.