Eenieder die zich verdiept in de boekhoudreglementering zal al hebben gehoord van de CBN of de Commissie voor Boekhoudkundige Normen. Ook wij verwijzen regelmatig naar de adviezen en beslissingen van de CBN. Dat is niet onlogisch, want dit is een heel belangrijke autoriteit waar men terecht veel belang aan hecht. Wat is de CBN en wat doet de CBN? Dat ontdek je hieronder.

Wat is de Commissie voor Boekhoudkundige Normen?

De Commissie voor Boekhoudkundige normen (CBN) is een autonome instelling die in 1975 is opgericht. Deze instelling adviseert de regering en het parlement, al dan niet op hun verzoek, met betrekking tot de leer van het boekhouden. De adviezen en aanbevelingen dragen bij aan de totstandkoming van nieuwe boekhoudwetgeving en uitvoeringsbesluiten. Deze zijn echter niet bindend, hoewel er een heel grote autoriteit aan wordt toegekend en de adviezen niet snel naast zich neer worden gelegd.

Ten aanzien van vzw’s en vennootschappen is de CBN gemachtigd om aan de bevoegde minister een advies te verstrekken met betrekking tot ingediende verzoeken om individuele afwijkingen op de boekhoud- en jaarrekeningenregels.

Het zijn de vennootschappen, de verenigingen en de stichtingen die jaarlijks hun (geconsolideerde) jaarrekening openbaar moeten maken bij de Balanscentrale die bijdragen aan de werkingskosten van de CBN.

Aanvragen om afwijkingen bij de CBN

Bij de CBN kunnen aanvragen om afwijkingen worden ingediend en dit met betrekking tot twee materies. In de eerste plaats gaat het om het voeren van de boekhouding en het opstellen van de jaarrekening in een andere munt dan de euro. In het verleden werd er bijvoorbeeld, op basis van een advies van de CBN, een collectieve afwijking verleend voor erkende diamantvennootschappen die aan een aantal voorwaarden voldoen. Deze mogen de boekhouding voeren en de jaarrekening opstellen in de Amerikaanse dollar (USD).

Ten tweede gaat het om de publicatie van bepaalde gegevens in de jaarrekening. In het verleden werd er bijvoorbeeld de toestemming gegeven aan kredietinstellingen om een tijdelijk afwijkend schema te gebruiken, nadat bleek dat het klassieke schema weinig was aangepast aan de realiteit waar ondernemingen die hypothecaire leningen verschaffen mee te maken krijgen.

Aanvraag tot afwijking indienen bij de CBN

De vraag tot afwijking is te richten aan de Minister van Economie (voor wat de vennootschappen betreft) of aan de Minister van Justitie (voor wat de stichtingen en verenigingen betreft). Een kopie van de vraag kan daarnaast telkens aan de Voorzitter van de CBN worden gericht. Daarvoor kan het formulier op de website van de CBN worden gebruikt. Daarbij dienen een aantal gegevens te worden overgemaakt:

  • Identiteit contactpersoon
  • Identiteit aanvrager
  • Aard aanvraag (eerste aanvraag of verlenging)
  • Aard van de boekhouding (vereenvoudigd of volledig)
  • Aard van de afwijking
  • Motivatie
  • Boekjaren waarop de aanvraag betrekking heeft
  • Laatst neergelegde jaarrekening
  • Andere bijlagen

Individuele beslissingen van de CBN

Een IBB (Individuele Beslissing inzake Boekhoudrecht) is een antwoord op hoe de wet in een specifieke situatie en voor een specifieke aanvrager moet worden toegepast. Terwijl de CBN-adviezen gezaghebbende adviezen zijn die een belangrijke rechtsbron vormen, behandelen de IBB’s heel specifieke gevallen. Het gaat om situaties die op het vlak van boekhouding en jaarrekening nog geen uitwerking hebben gehad. Een IBB heeft mogelijk fiscale gevolgen voor de aanvrager. Als een aanvraag echter voornamelijk fiscaalrechtelijke gevolgen heeft, kan er in principe geen IBB worden uitgebracht. Bij fiscaalrechtelijke zaken blijft een beslissing van de DVB (Dienst Voorafgaandelijke Beslissingen in fiscale zaken) essentieel. Een IBB kan enkel door het bestuursorgaan van de onderneming worden aangevraagd. Deze kan bijvoorbeeld wel een mandaat verlenen aan een boekhouder om de aanvraag in te dienen.