Voor bepaalde toegekende commissies, makelaarslonen, restorno’s, toevallige of niet-toevallige vacatiegelden of erelonen, gratificaties of voordelen van alle aard die voor de ontvanger belastbare beroepsinkomsten zijn, moet er een zogenoemde fiscale fiche 281.50 worden opgesteld. Dat is ook het geval indien jouw zakenpartner in dat boekjaar voor meer dan €125,- relatiegeschenken van jou heeft ontvangen. Het opstellen van de fiscale fiche 281.50 is onder andere noodzakelijk omdat de gemaakte kosten anders niet als aftrekbare beroepskosten worden aanvaard.

Wat is de fiche 281.50?

De fiscale fiche 281.50 bevat een overzicht van de hierboven aangehaalde toegekende beroepsinkomsten en wordt per ontvanger opgesteld. De fiscale fiche 281.50 helpt de belastingadministratie met het verkrijgen van een overzicht van de betreffende inkomsten opdat de belastingadministratie eenvoudig een correcte taxatie kan uitvoeren. Daarom is het ook een voorwaarde voor de fiscale aftrekbaarheid: enkel indien je voor deze kosten een fiscale fiche 281.50 opstelt, kan je de gedane uitgaven aftrekken als beroepskosten.

Opgelet: Wanneer het gaat om een factuur van een eenmanszaak die een baten- of winstbehaler is en die geen btw-conforme factuur heeft opgesteld, moet je steeds een fiscale fiche 281.50 opstellen.

Uitzondering: fiscale fiche 281.50 niet verplicht

Er zijn drie gevallen waarbij de fiscale fiche 281.50 niet moet worden opgesteld:

  • Inkomsten waarvoor reeds een fiscale fiche 281.30 en een samenvattende opgave werden opgemaakt (bv. voor presentatiegelden);
  • Handelsrestorno’s die rechtstreeks in mindering worden gebracht op de facturen van de leveringen waarop ze betrekking hebben en dit op voorwaarde dat deze facturen in de boekhouding werden ingeschreven;
  • Verleende voordelen waarvan het totale bedrag of de totale waarde per verkrijger niet meer bedraagt dan €125,-.

Wat staat er in de fiche 281.50?

In de eerste twee vakken dien je de fiscale fiche 281.50 een volgnummer toe te kennen en moet je de betrokken partijen identificeren (schuldenaar en verkrijger van de inkomsten). De naam (of benaming), het adres, het ondernemingsnummer en het uitgeoefend beroep moeten daarbij worden genoteerd.

De feitelijke bedragen moeten dan weer in vak 3 worden opgenomen:

  • Vak 3, a: De aan nijverheids-, handels- en landbouwondernemingen toegekende commissielonen, makelaarslonen, restorno’s, gratificaties e.d., waarvoor geen factuur werd verkregen omdat zij niet aan de facturatieplicht zijn onderworpen;
  • Vak 3, b: De erelonen, vacatiegelden of vergoedingen toegekend aan natuurlijke personen die een vrij ambt, post of winstgevende bezigheid uitoefenen in de zin van art. 27, lid 1, WIB 92 en dit als hoofd- of als bijberoep, waarbij je geen factuur of enig ander stuk hebt ontvangen of ingeschreven;
  • Vak 3, c: Voordelen van alle aard toegekend aan zelfstandigen;
  • Vak 3, d: De kosten die jij voor rekening van de verkrijger hebt gemaakt of de kosten die je werkelijk ten laste hebt genomen;
  • Vak 3, e: Het totaal van de in de vakken 3, a tot 3, d vermelde bedragen;
  • Vak 3, f: Hierin neem je de vergoedingen op voor sportieve activiteiten van zelfstandige sportbeoefenaars en voor activiteiten van zelfstandige opleiders, trainers en begeleiders ten behoeve van sportbeoefenaars. Indien het bedrag in vak 3, e dergelijke vergoedingen bevat, moet het bedrag van die vergoedingen in vak 3, f worden opgenomen. Hierbij moet je een onderscheid maken tussen: (i) vergoedingen voor de sportieve activiteiten van de sportbeoefenaars, en; (ii) vergoedingen voor de opleidende, omkaderende of ondersteunende activiteiten van opleiders, trainers en begeleiders ten behoeve van sportbeoefenaars;
  • Vak 3, g: Indien het in het vak 3, e opgenomen bedrag verschilt van de werkelijk betaalde of toegekende bedragen in het desbetreffend jaar, dan moet in vak 3, g het totaal werkelijk toegekend of betaald bedrag worden opgenomen.

In vak 4 kan tot slot toelichtende commentaar worden opgenomen. Het gaat om eventuele bijkomende verduidelijkingen. Het invullen van vak 4 is niet verplicht.

Hiernaast dient ook een samenvattende opgave aan elke opgestelde fiche 281 te worden toegevoegd waarop de gegevens die zich in de fiches 281.50 bevinden, worden opgenomen.

Welk bedrag moet je opnemen in fiche 281.50?

Indien het gaat om toegekende vergoedingen moet het effectieve bedrag van de toegekende vergoeding (excl. btw) in het juiste vak van de fiscale fiche 281.50 worden opgenomen. Indien het gaat om een voordeel van alle aard moet de kostprijs (incl. de werkelijk gedragen btw) minus de door de verkrijger betaalde bijdrage worden opgenomen.

Hoe en wanneer fiscale fiche 281.50 indienen?

De fiscale fiches moeten jaarlijks worden ingediend voor 30 juni. Het gaat om een elektronische indiening via de online tool Belcotax-on-web (BOW). Het voordeel hierbij is dat de samenvattende opgave automatisch wordt aangemaakt. Ingediende fiches kunnen verbeterd worden door te klikken op “Opzoeken en bijwerken” en vervolgens te klikken op “Fiches wijzigen – Annuleren – Toevoegen”.

Wat als je fiscale fiche 281.50 niet (tijdig) indient?

Aan het laattijdig indienen van de fiscale fiche 281.50 hangen een aantal consequenties vast. Het moge alvast duidelijk zijn dat de fiscus zoals wel vaker niet kan lachen met fiscale nalatigheid. In de praktijk zwaait men al snel met administratieve boetes, maar bovendien zal men ook de beroepskost verwerpen. Het gevolg is dat je niet alleen meer belastingen moet betalen, maar ook extra sociale zekerheidsbijdragen. Tot slot loop je het risico op een zogenoemde ACG.

Administratieve boete

Wanneer je de fiscale fiche niet tijdig indient, moet je een administratieve boete betalen. Dit is niet alleen het geval wanneer de fiscale fiche 281.50 niet tijdig werd ingediend, maar ook indien de fiche niet correct werd ingediend. Bij een eerste overtreding gaat het om een administratieve boete van €50,-. Echter kan de administratieve boete oplopen tot maar liefst €1.250,-!

Kost wordt verworpen

De fiscus kan de fiscale aftrekbaarheid van de uitgave betwisten. Hierdoor zijn de gemaakte kosten niet langer fiscaal aftrekbaar. Het gevolg daarvan is dat het belastbaar inkomen stijgt en het volgens aan de normale tarieven zal worden belast. Hiernaast zal men er ook bij de berekening van de te betalen sociale bijdragen rekening mee houden. In het slechte geval moet je dus ook nog eens 20,5% sociale bijdragen ophoesten.

Aanslag geheime commissielonen (ACG)

Indien er geen fiscale fiche 281.50 werd opgesteld voor voordelen die werden toegekend aan natuurlijke personen, zal de fiscus ze onderwerpen aan de aanslag geheime commissielonen. Het gaat om een aanslagtarief van maar liefst 103%. Indien je kan aantonen dat de verkrijger de vergoedingen wel rechtmatig opnam in zijn privéaangifte of indien je de ontvanger tijdig en ondubbelzinnig identificeert, kan je wel van de aanslag geheime commissielonen ontsnappen. Bij vergoedingen toegekend aan rechtspersonen kent men overigens een gelijkaardige sanctie. Hier gaat het om een tarief van 51,5%.