Wanneer je een onderneming opricht heb je natuurlijk grootse plannen. En die moet je niet alleen praktisch maar ook financieel zien te verwezenlijken. Daarom dringt een financieel plan zich al snel op. Een financieel plan is niet altijd verplicht. Bij het oprichten van een eenmanszaak moet je bijvoorbeeld geen financieel plan hebben. Maar ook dan kan een kredietverstrekker erom vragen, zelfs wanneer het om een privélening gaat. Daarom stel je bij het oprichten van jouw onderneming maar beter een financieel plan op.

Wat is een financieel plan?

Het financieel plan is een zo realistisch mogelijke inschatting waarmee je financieel inzicht krijgt in de toekomst van jouw onderneming. Het schept duidelijkheid met betrekking tot de benodigde fondsen en de aanwending ervan. Over het algemeen wordt een financieel plan opgesteld voor een periode van twee tot drie jaar.

Wat staat er in het financieel plan?

Een financieel plan bestaat standaard uit minimaal drie onderdelen, namelijk:

  • Het financieringsplan: de benodigde middelen en de oorsprong ervan (eigen investeringen of kapitaal van derden);
  • De resultaatsberekening: verwachte inkomsten, uitgaven, vaste kosten en een omzetprognose;
  • De cashflowberekening: beïnvloedende factoren en cashflowprognose.

In de praktijk houdt het financieel plan rekening met de inkomsten, kosten, middelen en de cashflow. Het gaat uiteraard slechts om een prognose en dus is het een kunst om de inschatting zo realistisch en haalbaar mogelijk te houden. Uiteraard blijft het ook dan een plan is het nog geen exacte wiskunde.

Minimale inhoud financieel plan

Met de hervorming van het vennootschapsrecht heeft de wetgever concreet aangegeven welke elementen minimaal in het financieel plan aanwezig moeten zijn. Indien een financieel plan verplicht werd opgesteld voor de oprichting van de vennootschap, moet de notaris toetsen of het financieel plan aan de 7 minimale voorschriften voldoet. Of jouw plannen al dan niet haalbaar zijn? Daar hoeft de notaris zich echter niet druk om te maken.

Het gaat om:

  • De nauwkeurige beschrijving van de voorgenomen bedrijvigheid;
  • Een overzicht van alle financieringsbronnen en de eventuele zekerheden;
  • Een openingsbalans en geprojecteerde balansen op 12 en 24 maanden;
  • Een geprojecteerde resultatenrekening op 12 en 24 maanden;
  • Een begroting van de inkomsten en uitgaven voor minstens 24 maanden;
  • Een beschrijving en hypotheses ter schatting van de omzet en de rendabiliteit;
  • Indien er een externe deskundige is opgetreden: diens naam.

Waarom een financieel plan opstellen?

Het financieel plan is een nuttig instrument voor zowel de ondernemer als voor derden waarmee het overeenkomsten sluit. In sommige gevallen is het opstellen van een financieel plan zelfs verplicht. Het opstellen van een financieel plan is dan ook om verschillende redenen aangeraden.

Een grondige voorbereiding

Indien we de parlementaire stukken erop naslaan, blijkt dat de wetgever het financieel plan gedeeltelijk naar voren schuift om lichtzinnigheid te voorkomen. Het wil voorkomen dat oprichters zonder ook maar even te prakkiseren een vennootschap oprichten. Het financieel plan verplicht hen dan ook om over de bedrijfsvoering en de financiering na te denken. Uiteindelijk moet dat een bepaalde kwaliteitsgarantie bieden ten aanzien van iedereen die overeenkomsten aangaat met rechtspersonen, terwijl het het aantal vroegtijdige faillissementen terug moet dringen.

Financieel plan opstellen verplicht

In sommige gevallen is het opstellen van een financieel plan een verplichte opstartformaliteit. Of dit al dan niet het geval is, is afhankelijk van de ondernemingsvorm. Over het algemeen gaat het om een verplichting bij vennootschappen met een beperkte aansprakelijkheidsregeling.

Bij het oprichten van deze vennootschappen is een financieel plan verplicht:

Ten laatste bij de ondertekening van de oprichtingsakte moeten de oprichters het financieel plan aan de notaris overhandigen. De notaris zal nagaan of het financieel plan aan de vereisten voldoet en zal het vervolgens bewaren. In principe is de kous daarmee af. Enkel indien het alsnog mis lijkt te gaan, kan de curator het financieel plan opvragen om na te gaan of de oprichters al dan niet persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld. Ook de rechter zal het financieel plan gebruiken bij de beoordeling van de oprichtersaansprakelijkheid.

Beoordeling van de aansprakelijkheid

Als oprichter van een vennootschap, zelfs bij de vennootschappen met een beperkte aansprakelijkheid, ben je onderworpen aan de zogenoemde oprichtersaansprakelijkheid. Hierdoor kan je bij een al te snel faillissement (namelijk: binnen een termijn van 3 jaar na de oprichting) persoonlijk aansprakelijk zijn indien het maatschappelijk kapitaal kennelijk ontoereikend was. Het neergelegd financieel plan is voor de rechter het ideaal instrument om een en ander na te gaan. Alleen al daarom kies je maar beter voor een goed financieel plan. Hoewel de notaris immers geen inhoudelijke financiële controle doet, zal een rechter dat wel doen indien jouw vennootschap over de kop gaat. En dan komt de factuur natuurlijk op jouw bord terecht…

Een noodzakelijk financieel instrument

Ook wanneer een financieel plan niet verplicht moet worden opgesteld, is het toch aangeraden om dat te doen. Het schept immers duidelijkheid over de toekomst en het voorkomt diverse problemen. Want zelfs indien de zaken goed gaan, kan je al eens tegen cashflowproblemen aanlopen. Met een goed financieel plan ben je echter klaar voor de uitdagingen die het ondernemerschap voor jou in petto heeft.

Toch is het ook dan meer dan een persoonlijk instrument. Ook kredietverstrekkers zullen immers consequent naar het financieel plan vragen indien je een lening aangaat. In het geval van een eenmanszaak, waar er sprake is van een versmelting van het privé en het zakelijk vermogen, is dat zelfs het geval voor privéleningen.

Zelf een financieel plan opstellen?

Je bent niet verplicht om het financieel plan door jouw boekhouder of accountant op te laten stellen. Echter geeft dat wel extra kracht aan jouw financieel plan, zeker indien je kredietverstrekkers over de streep hoopt te trekken. Desalniettemin mag je het financieel plan gewoon zelf opstellen. Onder andere bij het BIBF en bij Unizo kan je een sjabloon verkrijgen voor het opstellen van het financieel plan. Het blijft echter aangeraden om ook dan jouw financieel plan minimaal na te laten lezen door een expert.