Recent kregen zelfstandigen recht op het adoptieverlof. De regels traden in werking op 1 januari 2019 en zijn dan ook enkel van toepassing op het verlof dat vanaf dan aanvangt. Het gaat om een verlof van zes weken dat verplicht in een aaneengesloten periode moet worden opgenomen. Dat recht is gelijkaardig met het adoptieverlof voor werknemers.

Aanvang van het adoptieverlof voor zelfstandigen

Je kiest zelf wanneer je het verlof opneemt, maar moet daarbij met een aantal regels rekening houden:

  • Het verlof mag ten vroegste aanvangen op de dag dat het kind in de hoofdverblijfplaats wordt ingeschreven; of
  • Indien het kind door de ouders in het buitenland wordt opgehaald, mag het verlof ten vroegste aanvangen op de dag dat de bevoegde instantie de goedkeuring gaf om het kind toe te vertrouwen; en
  • Het verlof moet uiterlijk twee maanden nadat het kind in de hoofdverblijfplaats wordt ingeschreven, zijn opgenomen.

Modaliteiten van het adoptieverlof voor zelfstandigen

Het adoptieverlof voor zelfstandigen is een individueel recht. Indien twee ouders zelfstandig zijn, hebben zij elk recht op het adoptieverlof. De maximumduur van het verlof bedraagt zes aaneengesloten weken en de minimumduur bedraagt één aaneengesloten week. Daartussenin kan het adoptieverlof voor zelfstandigen enkel in een veelvoud daarvan worden opgenomen (dus ook 2, 3, 4 of 5 aaneengesloten weken adoptieverlof is toegestaan).

In sommige gevallen is een langer adoptieverlof mogelijk:

  • Er is een mogelijkheid tot vrijwillige verlenging met één week door een enkele adoptieouder;
  • Bij een gelijktijdige adoptie van meerdere minderjarige kinderen, wordt het adoptieverlof van zes weken verlengd met twee weken;
  • Wanneer het minderjarig kind door een handicap getroffen is en aan een aantal voorwaarden voldoet, wordt de duur van het adoptieverlof verdubbeld.

Wanneer je het adoptieverlof opneemt, is het verboden om beroepsactiviteiten uit te oefenen. Wil je toch de activiteiten hervatten? Dan moet je het ziekenfonds daar vooraf van op de hoogte brengen, waarna er een regularisatie volgt.

De uitkering tijdens het adoptieverlof

Hierin verschilt het adoptieverlof wel met dat van werknemers, waarbij de uitkering verband houdt met het begrensd brutoloon. Tijdens het adoptieverlof hebben zelfstandigen immers recht op een forfaitaire uitkering per week, ongeacht de werkelijke inkomsten. Op dit moment (vanaf 01/07/2019) bedraagt de forfaitaire weekuitkering 489,75 euro. De forfaitaire weekuitkering wordt aan de index gekoppeld en stijgt dus als de sociale uitkeringen worden geïndexeerd. Het ziekenfonds staat in voor de uitbetaling van de uitkering. De uitkering wordt volledig uitbetaald en dit ten laatste één maand na het begin van het adoptieverlof.

Hoe het adoptieverlof aanvragen?

Het adoptieverlof moet je aanvragen bij je ziekenfonds. Hieraan moeten een aantal bewijsstukken worden gekoppeld, afhankelijk van het type adoptie. Bij een adoptie in België gaat het in principe om een kopie van het verzoekschrift tot adoptie. Bij een adoptie in het buitenland is dat het bewijs van de registratie van de buitenlandse beslissing. Indien het kind gehandicapt is, moet je daar ook een attest van aan je ziekenfonds bezorgen. Het ziekenfonds stelt een aanvraagformulier ter beschikking. Op dat aanvraagformulier geef je meteen weer wat de gewenste begindatum van het adoptieverlof is en voor hoeveel weken je het adoptieverlof wilt opnemen.