In bepaalde gevallen kan je als zelfstandige je activiteiten onderbreken en heb je recht op een uitkering. De mogelijkheden zijn beperkter dan voor werknemers, maar ze zijn er wel. Zo kan je bijvoorbeeld recht hebben op mantelverlof, waarbij je een forfaitaire uitkering ontvangt. Ook is er een systeem van moederschapsrust en krijgen ook vaders de mogelijkheid om de activiteiten te onderbreken.

Mantelverlof voor zelfstandigen

Wie als zelfstandige mantelzorg toekent aan een naaste kan van een aantal voordelen genieten. Daarvoor dient de zelfstandige activiteit volledig of gedeeltelijk te worden onderbroken voor een periode van minstens een maand. Gedurende deze onderbreking dient men mantelzorg te bieden aan een ernstig zieke die zich in de laatste levensfase bevindt (palliatieve zorgen). Niet iedereen komt in aanmerking: het moet gaan om een gehandicapt kind of een naaste (gezinslid, partner of een bloed- of aanverwant tot de tweede graad).

Om in aanmerking te komen voor mantelverlof dien je bovendien meewerkend echtgenoot, zelfstandige en/of helper in hoofdberoep te zijn geweest gedurende de twee kwartalen voor de onderbreking. Verder dien je voor deze twee kwartalen in orde te zijn met de betaling van de sociale bijdragen. Het mantelverlof is zelf aan te vragen. Daarvoor heb je een verklaring op eer en een medisch attest nodig.

Als er aan de voorwaarden is voldaan, geniet de zelfstandige gedurende de onderbreking van een uitkering van 658,76 euro bij een gedeeltelijke onderbreking en van 1317,52 euro bij een volledige onderbreking. Naast deze forfaitaire uitkering worden de sociale bijdragen vrijgesteld en blijft men de sociale rechten, met name op het vlak van pensioen, behouden.

Vaderschapsverlof en geboorte-uitkering

Als je vader of meeouder wordt van een kind of van meerdere kinderen mag je je activiteiten onderbreken en krijg je een uitkering. De uitkering ontvang je voor 15 volledige onderbrekingsdagen of voor 30 halve onderbrekingsdagen. Per volledige dag onderbreking ontvang je een uitkering van 84,09 euro. Per halve dag onderbreking ontvang je 42,05 euro.

Om hiervoor in aanmerking te komen, dien je zelfstandige te zijn en vader of meeouder te zijn geworden. Bovendien dien je gedurende de twee kwartalen voor het kwartaal van de geboorte in orde te zijn met de sociale zekerheid. Alsook moet je je beroepsactiviteit effectief onderbreken. Je hebt tijd tot het kind vier maanden oud is om dit te doen. Het is bovendien belangrijk dat je de aanvraag tijdig indient. Dit moet ten laatste gebeuren op de laatste dag van het kwartaal dat volgt op het kwartaal van de geboorte van het kind. Voor kinderen die in de laatste maand van een kwartaal zijn geboren, is er een extra maand de tijd om de aanvraag in te dienen.

Zelfstandigen die de uitkering voor niet meer dan 8 volledige of 16 halve dagen opnemen, is het mogelijk om bovenop de uitkering geboortehulp aan te vragen. Het gaat om een eenmalige vergoeding van 135 euro.

Moederschapsrust en moederschapshulp

Vrouwelijke zelfstandigen die zwanger zijn, hebben recht op moederschapsrust als er voldaan is aan de voorwaarden die ook gelden in het kader van de arbeidsongeschiktheid. Als ze voldoen aan de voorwaarden voor het moederschapsverlof en de beroepsactiviteit hernemen, hebben ze onder voorwaarden ook nog eens recht op 105 dienstencheques. Deze kunnen uitsluitend voor huishoudelijke hulp worden gebruikt.