Zelfstandig worden?

Denk je erover zelfstandige te worden, of ben je recent gestart met een onderneming? Op deze pagina lees je snel wat je moet regelen, waar je rekening mee moet houden en wat erbij komt kijken.

Stappenplan

Stap 1: ondernemingsvorm en naam kiezen

Ondernemingsvorm kiezen

De meeste starters kiezen voor een eenmanszaak. Zo’n eenmanszaak is immers het eenvoudigst en goedkoopst op te richten en biedt de nodige portie flexibiliteit. Echter is een eenmanszaak lang niet altijd de beste keuze. Je bent immers persoonlijk aansprakelijk en gemaakte schulden zijn automatisch persoonlijke schulden. Bovendien is zo’n eenmanszaak lang niet altijd fiscaal interessant.

Kies je niet voor een eenmanszaak, dan kom je automatisch terecht bij een vennootschap. Bij een vennootschap kan er sprake zijn van een scheiding tussen het privé- en het zakelijk vermogen. Echter is en blijft een en ander afhankelijk van de gekozen vennootschapsvorm. Er zijn verschillende Belgische vennootschapsvormen. Van elke vorm hebben we de belangrijkste informatie voor je op een rij gezet. Klik hieronder op de ondernemersvorm waar je meer over wilt weten.

Naam kiezen

Ook moet je een naam kiezen voor jouw onderneming als je zelfstandig wilt worden. Het is belangrijk om hier goed over na te denken, want het is immers jouw bedrijfsnaam en het zal dan ook jarenlang meegaan. Kies daarom een naam die tijdloos is. Wees ook klaar voor die toekomst: ga na of je in de toekomst al dan niet internationaal handel wilt gaan drijven. In het tweede geval moet jouw naam immers ook voor anderstaligen herkenbaar en eenvoudig te onthouden zijn. Wees tot slot op je hoede voor het merkenrecht: je kan heus niet zomaar elke naam kiezen!

Stap 2: inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)

Iedereen die zelfstandig wil worden, moet zich inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Hiervoor moet je naar een ondernemingsloket gaan, hoewel de inschrijving tegenwoordig ook perfect op afstand kan gebeuren. Na jouw inschrijving ontvang je een uniek ondernemingsnummer en ben je geregistreerd als zelfstandige ondernemer in België.

Opgelet: begin je een vennootschap anders dan een eenmanszaak? Dan moet je eerst een bezoekje brengen aan de notaris en moet je jouw statuten opstellen, hoewel de exacte invulling afhankelijk is van de gekozen vennootschapsvorm. Het is bovendien raadzaam om jouw accountant voorafgaand te contacteren en een en ander financieel uit te pluizen. Jouw statuten leg je tot slot neer bij de griffie van de Ondernemingsrechtbank. Pas dan kan je je immers inschrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen.

Stap 3: openen van een zichtrekening

Als zelfstandige moet je over een zichtrekening bij een Belgische financiële instelling beschikken. Omdat het bij een vennootschap gaat over een aparte entiteit, is het logisch dat het moet gaan om een afgescheiden zakelijke zichtrekening. Omwille van fiscale redenen is dat sinds enkele jaren echter ook voor de eenmanszaak verplicht.

Stap 4: aanvragen van een btw-nummer

Na jouw inschrijving bij de Kruispuntbank van Ondernemingen dien je een btw-nummer aan te vragen bij het ondernemingsloket. Het btw-nummer bestaat uit tien cijfers. In de praktijk gaat het om de vermelding “BE” gevolgd door de tien cijfers van jouw uniek ondernemingsnummer.

Opgelet: Ga steeds na of je wel btw-plichtig bent. Voor eenmanszaken met een beperkte omzet kan het soms interessanter zijn om niet onder het btw-stelsel te vallen. Dan vervallen een aantal administratieve verplichtingen en hoef je geen btw te factureren. Wanneer je vooral producten aan consumenten verkoopt of diensten aan consumenten levert, is dat natuurlijk heel interessant. Het nadeel is dan weer dat je ook geen btw kan terugvorderen.

Stap 5: aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds

Als zelfstandige beschik je over een eigen sociaal statuut. Hiervoor dien je je in te schrijven bij een sociaal verzekeringsfonds. Zo bouw je sociale rechten op. De opgebouwde rechten hebben betrekking op de ziekteverzekering (incl. de verzekering bij arbeidsongeschiktheid), de kinderbijslag, het kraamgeld, de moederschapsuitkering, het pensioen, het palliatief verlof, het zorgverlof en de faillissementsverzekering.

Stap 6: boekhouding zelfstandige

Nu is het tijd om de handen uit de mouwen te steken, de eerste klanten op te zoeken en inkomsten te genereren. Je eerste verkoopfacturen maken, je bonnetjes en aankoopfacturen inboeken. Btw-aangifte doen, enzovoorts. Veel van deze handelingen kan je zelf doen, dat bespaart veel kosten omdat boekhouders of accountants vaak werken met hoge uurlonen. Wil je zelf de basis van het boekhouden onder de knie krijgen, met een goed boekhoudprogramma is dat echt niet zo moeilijk. Ga aan de slag met de gratis boekhoudcursus of vindt een boekhoudprogramma dat bij jou past!

Het gebruiken van een boekhoudprogramma is sowieso wel de ‘standaard’. Het voorkomt fouten, helpt bij de bewaarplicht van aan- en verkoopfacturen en kan veel voor je automatiseren. Veel boekhoudprogramma’s hebben ook een meekijk functie voor boekhouders of accountants. Zo kan je goed samenwerken met je boekhouder of accountant. Op die manier heb je zelf inzage in je boekhouding en kan je veel handelingen zelf doen, maar indien nodig kan je een boekhouder inschakelen die je kan helpen bij lastige boekingen, aangiftes of fiscale jaarstukken zoals de jaarrekening.