Wat is een vzw?

Een vereniging zonder winstoogmerk is een vereniging van natuurlijke personen en/of rechtspersonen die samen een belangeloos doel nastreven. De vzw bestaat altijd uit ten minste twee personen.

Het verschil tussen een vzw en een handelsvennootschap, zoals bijvoorbeeld een BV, is de afwezigheid van het streven naar winst. Waar een BV automatisch winst nastreeft, net zoals de verrijking van haar vennoten, beperkt een vzw zich tot een belangeloos doel.

Een vzw mag uiteraard wel winst nastreven en zelfs commerciële activiteiten ontplooien, maar deze winst zal volledig moeten worden gebruikt ter verwezenlijking van het belangeloze doel. Let wel op, want vanuit fiscaal oogpunt dienen de commerciële activiteiten slechts een bijkomstig karakter te hebben.

Vzw oprichten

Er zijn diverse stappen te ondernemen voordat een vzw is opgericht.

Stap 1: de oprichters

Er zijn allereerst twee personen nodig voor het oprichten van een vzw. Dit mogen zowel natuurlijke personen als rechtspersonen zijn.

Stap 2: de oprichtingsakte

Vervolgens dient er een akte te worden opgesteld. De statuten vormen daar een onderdeel van. De statuten dienen een aantal verplichte gegevens te bevatten, zoals:

De term ‘vereniging zonder winstoogmerk’ of de afkorting ‘vzw’
Het adres van de zetel en het overeenkomstig gerechtelijk arrondissement
De naam van de vzw
Het doel van de vzw
De naam, de voornamen en de woonplaats (natuurlijke persoon) en de naam van de vennootschap, de rechtsvorm (nv, bv, etc.) en het adres van de zetel (rechtspersoon) van elke stichter
De voorwaarden en de formaliteiten voor de toetreding en de uittreding van leden
De rechten en plichten van een toegetreden lid
De bevoegdheden en de wijze van bijeenroeping van de algemene vergadering, net zoals de manier waarop haar beslissingen aan de leden en aan derden wordt meegedeeld
De wijze waarop de algemene vergadering door de raad van bestuur wordt bijeengeroepen
De manier waarop de leden de beslissingen van de algemene vergadering vernemen
Regels over de benoeming, de afzetting en de ambtsbeëindiging van de bestuurders
Bepalingen over de eventuele mogelijkheid die bepaalde personen hebben om de vzw te vertegenwoordigen en/of het dagelijks bestuur van de vzw uit te oefenen
Het maximumbedrag van de bijdrage voor zij die willen toetreden tot de vzw
De bestemming van het vermogen in het geval dat de vereniging wordt ontbonden
De duur van de vzw zo deze niet voor onbepaalde duur wordt opgericht.

Het is belangrijk om het doel van de vzw zo uitgebreid mogelijk te omschrijven. Het vermogen van de vzw moet namelijk worden aangewend in functie van dit doel. Als je het doel te nauw omschrijft, beperk je met andere woorden jouw eigen bewegingsvrijheid. En dat is nooit een goed idee.

Stap 3: Naar de ondernemingsrechtbank

De oprichtingsakte moet door alle oprichters worden ondertekend en vervolgens worden neergelegd bij de griffie van de ondernemingsrechtbank. Zodra de griffier alles heeft gecontroleerd, zal de vzw worden ingeschreven in het rechtspersonenregister van de Kruispuntbank der Ondernemingen. Vanaf dan krijgt de vzw een ondernemingsnummer. Nadien zal de publicatie in het Belgisch Staatsblad volgen.

Stap 4: btw-nummer

Indien je activiteiten uitoefent die onder het btw-stelsel vallen, moet je een btw-nummer aanvragen.

Boekhouding vzw

Heb je een kleine vzw? Dan is een enkelvoudige boekhouding waarschijnlijk het interessantst. Je kan echter ook opteren voor een dubbele boekhouding. Gaat het daarentegen om een grote vzw? Dan moet je een dubbele boekhouding voeren.

Wanneer ben je een grote vzw? Indien je op minimaal 2 van deze criteria positief kan antwoorden:

De vzw heeft 5 werknemers of meer
De vzw heeft een jaaromzet van € 312.500 of meer
De vzw heeft een vermogen van € 1.249.500 of meer (cijfers 2019)

De boekhouding van een vzw doe je het best in een boekhoudprogramma dat geschikt is voor vzw’s. Bekijk ons uitgebreid overzicht met Belgische boekhoudprogramma’s om de juiste keuze te maken.