Een PS of private stichting is een organisatie waarbij men het verwezenlijken van een belangeloos doel nastreeft. Om dit doel te realiseren is het voor de private stichting toegestaan om winst te maken. Echter moet de uitkering van de winst dan wel een sociale strekking hebben. Bovendien mag de private stichting geen stoffelijk voordeel verschaffen aan de bestuurders, de stichters of aan enig ander persoon.

Kenmerken van de private stichting (PS)

Een private stichting moet de verwezenlijking van een belangeloos doel nastreven. Wat het belangeloos doel van de private stichting is, is vrij te kiezen. Hiernaast heeft de private stichting rechtspersoonlijkheid en moet het bij authentieke akte worden opgericht. Leden kent de private stichting niet, maar wel een raad van bestuur die de nodige vrijheid krijgt om handelingen te verrichten in functie van het belangeloos doel dat de private stichting nastreeft.

Omdat de private stichting zelf over rechtspersoonlijkheid beschikt, zijn de bestuurders slechts beperkt aansprakelijk. Het vermogen van de bestuurders is dan ook niet verbonden met het vermogen van de private stichting. Er is overigens geen minimumvereiste vooropgesteld wat het vermogen betreft. En ook met betrekking tot de invulling van de statuten, krijgt men veel vrijheid.

Hoewel de private stichting al aan het begin van dit decennium in het leven werd geroepen, blijken maar weinigen ‘m te kennen. Toch kan de private stichting soms een heel interessant vehikel zijn. We zien het dan ook vaak verschijnen in het kader van successieplanning of in functie van het beheer van (een deel van) het vermogen. Denk bijvoorbeeld aan het beheer van een collectie kunstwerken.

Onder bepaalde voorwaarden kan een private stichting worden omgevormd tot een stichting van openbaar nut. Hiervoor moet echter een authentieke akte worden opgesteld en, net zoals bij de internationale vzw (ivzw), is bovendien ook een koninklijk besluit noodzakelijk.

Oprichten van een private stichting (PS)

Het oprichten van een private stichting moet steeds bij authentieke akte gebeuren. De notaris zal met andere woorden betrokken zijn bij het oprichtingsproces. In tegenstelling tot bij een stichting van openbaar nut is er echter geen koninklijk besluit tot goedkeuring noodzakelijk.

De oprichters van de private stichting (PS)

De private stichting kan opgericht worden door één of meerdere personen. Dit kunnen zowel natuurlijke personen als rechtspersonen zijn.

Benodigd vermogen private stichting (PS)

Toen de private stichting aanvankelijk in het leven werd geroepen, had de wetgever een beginvermogen van minimaal €25.000,- vooropgesteld. Dat is tegenwoordig niet langer het geval. Vandaag de dag volstaat het kapitaal dat noodzakelijk is voor de oprichting van de private stichting. In de praktijk kan je dus perfect een symbolische euro inbrengen en verder wachten op schenkingen en subsidies. Uiteraard moet er wel een zichtrekening worden geopend bij een Belgische financiële instelling.

Authentieke akte private stichting (PS)

De oprichting van een private stichting moet steeds bij authentieke akte gebeuren. Er zal dus altijd een notaris betrokken zijn bij de oprichting van een stichting. Echter kan deze authentieke akte ook een authentiek testament zijn. Het is immers mogelijk om een private stichting bij testament op te richten. Vooral in het kader van successieplanning is dat laatste geen onbelangrijke methode.

Voor de invulling van de statuten krijg je veel vrijheid (hoewel er wettelijke minimumvermeldingen zijn), maar weet wel dat je voor een aantal wijzigingen ook later opnieuw bij de notaris moet aankloppen. Dat is bijvoorbeeld het geval indien je het doel van de private stichting wilt aanpassen.

Nadat de notaris het nodige heeft gedaan, zal een en ander worden neergelegd op de griffie van de bevoegde ondernemingsrechtbank. Hier zal men nagaan of de statuten de wettelijk verplichte minimumvermeldingen bevatten. Vervolgens zal men overgaan tot publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Registratie UBO-register private stichting (PS)

De private stichting ontsnapt niet aan de verplichte registratie in het UBO-register. Ook een private stichting kan immers uiteindelijke begunstigden hebben. Denk bijvoorbeeld aan de stichters of aan de natuurlijke personen in wiens hoofdzakelijk belang de private stichting werd opgericht. Hun gegevens dienen in het UBO-register opgenomen te worden. Dat is geen overbodige luxe, want zowel de private stichting als de bestuurders kunnen anders tegen torenhoge boetes aanlopen.

Voordelen van een private stichting (PS)

Op basis van bovenstaande bespreking wordt al snel duidelijk dat een private stichting een aantal belangrijke voordelen kent. Zeker in het kader van vermogensbeheer en successieplanning wordt dat al snel duidelijk. Toch zijn ook een aantal andere voordelen, vooral wat de oprichting van de private stichting betreft, noemenswaardig.

  • Juridische zekerheid koppelen aan schenkingen
  • Geen startkapitaal noodzakelijk
  • Instrument om fiscale gevolgen van constructies bij te sturen
  • Beschikt over rechtspersoonlijkheid en een afgescheiden vermogen
  • Belangeloos doel biedt veel mogelijkheden
  • Statutaire vrijheid
  • Toegelaten om ook commerciële activiteiten te ontplooien
  • Vergoedingen mogelijk (loon als werknemer, gratis gebruik woning…)
  • Bij testament op te richten.

Nadelen van een private stichting (PS)

Tegenover de voordelen van een private stichting gaan ook een aantal nadelen verscholen. Vaak hebben zij betrekking op het formalisme dat zowel aan de oprichting als aan het beheer van de PS verbonden is.

  • Hoge opstartkosten (notaris verplicht)
  • Registratierechten te betalen bij ontvangst schenkingen
  • Ontbinding verplicht via de rechtbank
  • Fiscale druk (o.a. patrimoniumtaks).

Boekhouding van een private stichting (PS)

In principe mag een private stichting een vereenvoudigde boekhouding voeren. Echter is dat niet het geval indien er aan bepaalde vereisten is voldaan. Om de vereenvoudigde boekhouding te voeren mag men bij het afsluiten van het boekjaar maximaal 1 van de volgende 3 drempels bereiken:

  • Jaargemiddelde van 5 VTE’s
  • Totale ontvangsten van min. €250.000 excl. btw, m.u.v. buitengewone ontvangsten
  • Balanstotaal van €1.000.000,-

De private stichting is overigens ook verplicht om jaarlijks de jaarrekening van het voorbije boekjaar en de begroting van het vorige boekjaar op te maken.

De boekhouding van de private stichting kan je aan een boekhouder uitbesteden maar mag je ook zelf doen. Dan is het wel belangrijk om te kiezen voor een boekhoudprogramma dat met de bijzonderheden van de private stichting overweg kan. Bovendien moet de stap van de vereenvoudigde boekhouding naar de regels van de gemeenrechtelijke boekhoudwet eenvoudig te zetten zijn, zeker indien de private stichting een mooie groei kent. Vind je niet meteen een boekhoudprogramma voor jouw private stichting? Geen zorgen. Wij maakten voor jou een lijst met geschikte boekhoudprogramma’s. Zo vind je meteen een boekhoudprogramma voor jouw private stichting.