Hoe boek ik goederen in consignatie?

Meestal levert een groothandel producten aan een winkel die deze producten van de groothandel koopt. De winkel wordt dan eigenaar van de producten, kiest zelf de prijs en kan deze dan verkopen aan de consument. Bij een consignatie werkt dit anders en wordt de winkel nooit echt eigenaar van de producten, maar verkoopt hij producten die eigendom zijn van de groothandel. Vervolgens houdt de winkel een commissie in. Deze manier van werken heeft voordelen en nadelen, maar ook boekhoudkundig zit de verwerking anders in elkaar.

Wat is een consignatie?

Een onderneming kan als consignataris tijdelijk over de goederen van een opdrachtgever (committent) beschikken, met het doel om deze te verkopen. In zo’n geval vindt de verkoop plaats op risico van de committent, want het eigendomsrecht wordt nooit overgedragen. Wanneer de goederen zijn verkocht, ontvangt de committent een deel van de verkoopsom en houdt de consignataris zijn commissie in. Het risico op een niet-verkoop ligt volledig bij de committent.

Het klinkt een vreemde constructie, maar in bijvoorbeeld de kunstwereld is het heel gebruikelijk. Als het kunstwerk niet wordt verkocht of als er geen geschikt bod komt, blijft de consignataris niet achter met een duur kunstwerk. Ook tweedehandswinkels werken vaak op deze manier. De committent rekent dan op de naamsbekendheid en de marketingkanalen van de consignataris, terwijl de consignataris niet hoeft te investeren in de goederen die hij verkoopt. Ten slotte wordt het ook toegepast door webshops als Amazon. Zij verkopen via hun platform producten van derden, maar nemen ze wel op in hun eigen voorraden om ze snel te kunnen leveren.

Een extra voordeel voor de committent is dat hij goederen te koop kan aanbieden zonder dat ze bij hem voorraadruimte innemen, wat in de tegenovergestelde richting een nadeel is voor de consignataris. Een belangrijk nadeel is verder het risico: de committent kan enkel maar hopen dat de consignataris een beetje deugdelijk met zijn producten omgaat. Goede en juridisch waterdichte afspraken hieromtrent zijn daarom aanbevolen.

Boekhoudkundige verwerking van goederen in consignatie

Boekhoudkundig is het natuurlijk wel een bijzondere situatie. In de praktijk zal de committent de verkochte goederen, wanneer ze dus aan de derde klant zijn verkocht, aan de consignataris factureren. Hij boekt dit alsof het gaat om een verkoop aan de consignataris. De consignataris kan zijn verkoop aan de eindklant boeken. De kosten die hij maakt, dient hij op een speciaal daarvoor opgezette kostenrekening te boeken.

Voorbeeld: goederen in consignatie boeken

De feitelijke verkoop wordt op de klassieke manier verwerkt. De consignataris gebruikt hiervoor een zelf te voorziene opbrengstenrekening.

Er zijn allerlei kosten gemaakt met betrekking tot deze goederen. Deze kosten worden afgetrokken van de opbrengsten. Hiervoor wordt een zelf te voorziene kostenrekening gebruikt.

De committent zal nu het geld waar hij recht op heeft (€ 1.000 – € 100 = € 900) factureren aan de consignataris. De consignataris boekt nu:

De consignataris krijgt te maken met opbrengsten en kosten. Hier wordt een uitzondering gemaakt op het principe van niet-compensatie. Het is de consignataris met andere woorden toegestaan om beiden ten opzichte van elkaar weg te boeken. We boeken dan ook: