De Vlaamse overheid moedigt particulieren aan om zelf rechtstreeks kapitaal te investeren in Vlaamse kmo’s van bijvoorbeeld vrienden of familie. Ze worden dan aandeelhouder in de kmo en de overheid kent hen een fiscaal voordeel toe. Voor Vlaamse kmo’s is het een manier om tot 300.000 euro aan extra kapitaal op te halen.

Wie kan een vriendenaandeel uitgeven?

Vennootschappen met rechtspersoonlijkheid kunnen dergelijke vriendenaandelen uitgeven. Stichtingen, feitelijke verenigingen, vzw’s, maatschappen en eenmanszaken komen niet in aanmerking.

Het moet gaan om een kmo die aan de Europese kmo-definitie voldoet. Hierbij worden er eisen gesteld aan het aantal werknemers, de jaaromzet en het balanstotaal. Ook moet de uitgevende onderneming een exploitatiezetel hebben in het Vlaams gewest en gelden er diverse uitsluitingen. De kmo mag bijvoorbeeld niet beursgenoteerd zijn, mag geen managementvennootschap zijn, mag geen financieringsvennootschap zijn, mag geen rechtstreekse deelneming aanhouden in een vennootschap die in een belastingparadijs is gevestigd en dergelijke meer.

Wie kan een vriendenaandeel kopen?

Enkel natuurlijke personen die handelen buiten het kader van hun handels- of beroepsactiviteiten kunnen een vriendenaandeel kopen. Deze natuurlijke personen moeten in Vlaanderen wonen en mogen geen werknemer zijn van de kmo die het aandeel uitgeeft.

Daarnaast mag de aandeelhouder, net als de echtgenoot, de echtgenote of de wettelijk samenwonende partner, niet benoemd zijn als zaakvoerder of als bestuurder in de kmo die het aandeel uitgeeft. Bovendien geldt dat deze personen niet meer dan 10% van de aandelen en de stemrechten bezitten en dat ze niet in een periode van 24 maanden voor de volstorting van het vriendenaandeel uit het vennootschapsvermogen mogen zijn getreden.

Voorwaarden ten aanzien van het vriendenaandeel

Het vriendenaandeel is een aandeel op naam en moet volstort worden door vers geld in te brengen. Leningen of converteerbare effecten kunnen niet worden omgezet in een vriendenaandeel. Er kan ook geen winwinlening worden gebruikt om het vriendenaandeel te volstorten.

Voor de investeerder geldt er een bovengrens van 75.000 euro. Hij mag meer dan 75.000 euro investeren in de kmo, maar dat grotere deel geniet dan niet de voordelen van het vriendenaandeel. Voor de emittent geldt er een bovengrens van 300.000 euro. De emittent mag het verworven geld ook niet gebruiken om dividend uit te keren of leningen te verstrekken.

Een uitgifteovereenkomst is binnen drie maanden na de volstorting te maken. Hiervoor is er een modelformulier te vinden op de website van het PMV/z. Verder moet er een verslag worden opgesteld omtrent de uitgifteprijs. Dit verslag moet door een externe accountant of een bedrijfsrevisor worden goedgekeurd. Ten slotte moeten deze documenten binnen drie maanden na de volstorting bij het PMV/z worden geregistreerd.

Fiscaal voordeel van een vriendenaandeel

Door het kopen van een vriendenaandeel wordt men aandeelhouder en krijgt men stemrechten. Ook kan men dividend krijgen en dergelijke meer. Om dergelijke investeringen aan te moedigen, kent de Vlaamse overheid bovendien een belastingvoordeel voor vriendenaandelen toe.

Het komt neer op een niet-overdraagbaar belastingkrediet van 2,5% van het gestorte bedrag (max. 75.000 euro) gedurende een periode van vijf jaar. Een belastingkrediet is voordeliger dan een belastingvermindering, omdat je ook geld kan terugkrijgen van de ­belastingdienst. De belastingplichtige dient de uitgifteovereenkomst, de registratiebrief en het verslag bij te houden voor een eventuele fiscale controle.