Wat zijn bestellingen in uitvoering?

Net zoals goederen kunnen ook bestelde diensten in uitvoering zijn. Toch is het onderscheid niet zo eenvoudig te maken want onder bestellingen in uitvoering vallen ook producten in bewerking. Het vertoont met andere woorden een aantal gelijkenissen met goederen in bewerking en met het gereed product. Wat de boekhoudkundige verwerking betreft, is er ook een belangrijk verschil. Hieronder leggen we uit wat bestellingen in uitvoering zijn, hebben we het over de waardering en geven we aan hoe je bestellingen in uitvoering boekhoudkundig verwerkt.

Betekenis van bestellingen in uitvoering

Bestellingen in uitvoeringen zijn uitgevoerde werken, diensten in uitvoering en producten in bewerking die deel uitmaken van een specifieke bestelling door derde partijen. Ze zijn bij het afsluiten van de balans echter nog niet (op)geleverd en zijn dus nog in uitvoering. In de volksmond wordt het ook wel eens ‘werken in uitvoering’ genoemd.

Het gaat hier echter niet om seriewerk dat op de rekeningen 32 Goederen in bewerking of 33 Gereed product wordt geboekt. De situatie van onafgewerkte serieproducten bespraken we al in een eerder artikel.

Waardering van bestellingen in uitvoering

In CBN-advies 2012/15 wordt uiteengezet hoe bestellingen in uitvoering moeten worden gewaardeerd. Hierbij voorziet het boekhoudrecht twee waardeermethodes. In de toelichting van de jaarrekening moet de onderneming aangeven welke waarderingsregel het heeft toegepast.

Een eerste mogelijkheid is de zogenaamde percentage of completion method. Hierbij worden bestellingen in uitvoering aan hun vervaardigingsprijs gewaardeerd en wordt er een percentage toegevoegd. Dit percentage wordt berekend in functie van de mate waarin de werken vorderen en verrekend met het verschil tussen de vervaardigingsprijs en de overeengekomen totaalprijs. Stel bijvoorbeeld dat de vervaardigingsprijs 1.000 euro bedraagt, de werken voor 50% zijn gevorderd en de overeengekomen totaalprijs 2.500 euro bedraagt. In dat geval kunnen de bestellingen in uitvoering, wanneer het verschil met voldoende zekerheid is verworven, gewaardeerd worden aan 1.750 euro (1.000 euro + 50% van de winst van 1.500 euro).

Een tweede methode is de completed contract method. Bij deze methode worden de bestellingen in uitvoering blijvend aan de vervaardigingsprijs geboekt zonder een meerpercentage toe te passen.

Boekhoudkundige verwerking van bestellingen in uitvoering

Bestellingen in uitvoering worden op dezelfde manier geboekt als 32 Goederen in bewerking en 33 Gereed product. Er is met andere woorden een beginvoorraad en een eindvoorraad en op het einde van het boekjaar wordt het verschil hiertussen verwerkt. Het belangrijkste verschil is echter dat het mogelijk is om een deel van de winst via de rekening 371 Toegerekende winst in rekening te brengen. Het toerekenen van de winst is geregeld door artikel 3:49 van het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen.

Boeking van een stijging van de bestellingen in uitvoering zonder het opnemen van toegerekende winst:

Stel nu dat een deel van de winst als zeker kan worden beschouwd en deze wordt toegerekend. Dan boeken we vervolgens: