Hoe boek ik een meerwaarde op de realisatie van vast actief?

Investeren in vast actief doe je natuurlijk met de bedoeling om het langdurig in de onderneming te houden. Toch is dat in de realiteit niet steeds het geval. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je een machine vroegtijdig wilt vervangen opdat je ook een nieuw marktsegment kan aanspreken. Als het meezit, kan je de machine ook nog eens voor een mooie som verkopen. Ligt die som dan hoger dan de restwaarde op de balans? Dan moet je dat ook boekhoudkundig verwerken. Hieronder lees je hoe je dat moet doen.

Boeken verkoop vaste activa met winst

Stel nu dat je in het jaar N0 rollend materieel hebt aangekocht ter waarde van € 20.000,- (excl. btw). Dit rollend materieel wordt lineair afgeschreven over een termijn van tien jaar. In de praktijk wordt er met andere woorden € 2.000,- per jaar afgeschreven. In het jaar N6 beslis je echter om het rollend materieel te verkopen. Op dat moment is er al € 12.000,- afgeschreven en heeft het actief boekhoudkundig een waarde van € 8.000,-. Echter vind je een koper die de machine voor € 10.000 (excl. btw) wil kopen. De gerealiseerde winst van € 2.000,- moet je nu ook boekhoudkundig verwerken.

Hieronder vind je de boekhoudkundige verwerking van zowel de aankoop als het afschrijven van het rollend materieel om tot slot over te gaan tot de feitelijke verkoop en de verwerking van de gerealiseerde winst.

Aankoop van rollend materieel in het jaar N0

In het jaar N0 wordt het vast actief aangekocht en dit voor € 20.000,-. Daarbovenop moet er ook € 4.200,- btw aan de leverancier worden overgemaakt. Dit brengt de totale factuur op € 24.200,-

Afschrijving op het einde van het jaar N0

De machine moet uiteraard lineair worden afgeschreven. Omdat het gaat om een lineaire afschrijving op tien jaar, zal er op het einde van het jaar N0 € 2.000,- worden afgeschreven. Hierdoor heeft de machine op het einde van het jaar N0 nog een boekwaarde van € 18.000,-

Op het einde van het boekjaar N1 (boekwaarde: € 16.000,- ), N2 (boekwaarde: € 14.000,- ), N3 (boekwaarde: € 12.000,- ), N4 (boekwaarde: € 10.000,- ) en N5 (boekwaarde: € 8.000,- ) wordt dezelfde boeking uitgevoerd.

Verkoop vast actief in het jaar N6

In het jaar N6 wordt het vast actief verkocht voor € 10.000,- waarop je ook nog eens € 2.100 btw moet heffen (21% btw). Deze verkoop boek je op een speciale wachtrekening, daar dit geen deel uitmaakt van de normale activiteiten van jouw onderneming. Buiten het feit dat het op een speciale wachtrekening wordt geboekt, verschilt dit weinig met de klassieke verkoop. Ook bij een verkoop met verlies moet je deze boeking overigens uitvoeren.

Vast actief verwijderen uit de boekhouding in het jaar N6

De verkoop met winst wordt met andere woorden in twee fasen uitgevoerd, want nu moet de restwaarde van € 8.000,- ook nog eens uit de boekhouding worden gehaald. Daarnaast moet je de gerealiseerde meerwaarde boekhoudkundig verwerken. Dit doe je als volgt.