Sinds 1 mei 2019 is het nieuwe Belgische vennootschapsrecht in voege. Voor bestaande vennootschappen worden de wijzigingen gefaseerd doorgevoerd. Op 1 januari 2020 treden er ook opnieuw een aantal wijzigingen in werking voor bestaande vennootschappen. Vooral voor de huidige bvba’s wijzigt er het een en ander.

Dwingende regels worden van toepassing

In het vennootschapsrecht zijn een aantal dwingende regels voorzien. Deze dwingende regels worden automatisch van toepassing, ook wanneer de statuten nog niet werden aangepast. Voor huidige bvba’s gaat het met name om de alarmbelprocedure, de winstuitkeringen, de omvorming van het kapitaal in een statutair onbeschikbare eigenvermogensrekening en de nieuwe te hanteren benaming en afkorting.

Nieuwe benamingen en afkortingen

Vanaf 1 januari 2020 moeten de vennootschappen verplicht de nieuwe benamingen en afkortingen communiceren. Voor de bvba is dat niet anders. Op briefpapier en andere documenten moeten zij dus de afkorting en benaming van de nieuwe rechtsvorm vermelden, zelfs wanneer er in de statuten nog sprake is van de vroegere rechtsvorm. Vanaf 1 januari 2020 spreken we met andere woorden niet meer over de v.o.f., comm.V., bvba of cvba, maar wel over de vof, commV, bv (besloten vennootschap) en cv (coöperatieve vennootschap).

In de wet is er geen sanctie voorzien indien je de oude benaming blijft gebruiken. Op fiscale documenten zoals facturen, offertes en bestelbonnen pas je het maar beter aan om discussies met de fiscus te voorkomen. Als je nog een stapel briefpapier hebt liggen, hoef je dat echter nog niet meteen in de vuilbak te gooien: gewoon opgebruiken en vervolgens overstappen naar de nieuwe benamingen en afkortingen.

Omvorming kapitaal BV

Dit jaar is er in de jaarrekening van bvba’s voor de laatste keer sprake van een kapitaal. Vanaf 1 januari 2020 wordt het volstort kapitaal en de wettelijke reserve immers automatisch omgezet in een statutair onbeschikbare eigen vermogensrekening. Nadien kan de eigen vermogensrekening wel weer beschikbaar worden gemaakt, maar daarvoor is een statutenwijziging nodig. Bij zo’n statutenwijziging moet het nieuwe vennootschapsrecht integraal worden geïncorporeerd. Hoe dan ook moeten er op 1 januari 2020 boekhoudkundig een aantal correcties gebeuren.

Voor de omvorming van het kapitaal:

100 Geplaatst kapitaal XXX
111901 Niet-opgevraagde andere onbeschikbare inbreng buiten kapitaal XXX
1119 Andere onbeschikbare inbreng buiten kapitaal XXX
101 Niet-opgevraagd kapitaal XXX

 

Voor de omvorming van het wettelijk reserve:

130 Wettelijke reserves XXX
1311 Statutair onbeschikbare reserves XXX

 

Voor de opvraging van de niet-gestorte inbreng:

410 Opgevraagd, niet gestort kapitaal of inbreng XXX
111901 Niet-opgevraagde andere onbeschikbare inbreng buiten kapitaal XXX

 

Bij de storting van de opgevraagde inbreng:

5500 Kredietinstellingen (rekening-courant) XXX
410 Opgevraagd, niet-gestort kapitaal of inbreng XXX

 

Nieuwe regeling winstuitkeringen bij de bv

Doordat de bv’s vanaf 1 januari 2020 geen kapitaal meer hebben, is ook de regeling op vlak van winstuitkeringen grondig gewijzigd. Hierdoor is het niet langer mogelijk om via dividenden of tantièmes vrij geld uit de vennootschap te halen. Een winstuitkering zal alleen nog mogelijk zijn indien een balanstest en liquiditeitstest dat toestaan:

  • Balanstest: een aangepaste netto-actieftest die door de algemene vergadering moet worden uitgevoerd. De AV kan enkel nog tot een uitkering beslissen als het netto-actief niet onder nul euro zou zakken ten gevolge van de uitkering;
  • Liquiditeitstest: een test uit te voeren door de bestuurders, nadat de AV haar beslissing heeft genomen. Hierbij mogen zij alleen tot een uitkering beslissen als het redelijkerwijs te verwachten is dat de vennootschap de schulden die binnen een termijn van 12 maanden opeisbaar worden, zal kunnen betalen.

Wanneer een bestuurder ondanks een negatieve liquiditeitstest toch winst zou uitkeren, wordt de bestuurder hoofdelijk aansprakelijk voor alle schade. Schuldeisers kunnen de bestuurder dan persoonlijk aanspreken.

Nieuwe alarmbelprocedure voor de bv

Ook de nieuwe alarmbelprocedure is een gevolg van het verdwijnen van het kapitaalbegrip. Vanaf 1 januari 2020 moet de alarmbelprocedure doorlopen worden wanneer de balans- en/of liquiditeitstest niet wordt gerespecteerd of wanneer er niet langer aan voldaan is. Het niet respecteren van de alarmbelprocedure kan overigens een kennelijk grove fout zijn, waarna er een faillissementsaansprakelijkheid kan rusten op het bestuursorgaan. Net zoals bij de nieuwe regeling van de winstuitkeringen is het dan ook ten stelligste aangeraden om de nieuwe procedures goed na te leven.

Opletten bij wijziging statuten

Buiten deze dwingende regels zijn de nieuwe bv’s nog niet integraal onderworpen aan het hervormde vennootschapsrecht. Zij hebben nog de tijd tot 1 januari 2024 om de statuten aan te passen aan het nieuwe vennootschapsrecht. Uiteraard moeten zij bovenstaande dwingende bepalingen, die nu ook zonder statutenwijziging in werking treden, gewoon netjes verwerken.

Voor vennootschappen die hun statuten echter aanpassen, is het wel verplicht om ook alle andere nieuwe regels te respecteren. Vanaf de eerste statutenwijziging na 1 januari 2020 moeten vennootschappen dan ook formeel aan het vernieuwde vennootschapsrecht voldoen. Voor alle nieuw-opgerichte vennootschappen is dat uiteraard ook het geval.